Mọi người thường bắt tay vào công cuộc kinh doanh của mình với những ý tưởng kinh doanh mới mẻ, độc đáo và quan trọng nhất là tính khả thi cao. Tuy nhiên, để hiện thực hóa ý tưởng kinh doanh cần một bản kế hoạch kinh doanh bài bản. Bởi nó giúp công việc kinh doanh của doanh nghiệp nâng lên tầm cao mới và thỏa sức sáng tạo nhưng hoàn toàn không lo ngại bị lạc khỏi lĩnh vực trọng tâm cốt lõi của doanh nghiệp.

Kế hoạch kinh doanh là gì?

Kế hoạch kinh doanh là một tài liệu mô tả một doanh nghiệp, sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp, cách doanh nghiệp kiếm (hoặc sẽ kiếm được) tiền, đội ngũ lãnh đạo và nhân viên, tài chính, mô hình hoạt động và nhiều chi tiết khác cần thiết cho sự thành công của doanh nghiệp.

Một số loại kế hoạch kinh doanh có thể kể đến như!

1. Kế hoạch kinh doanh khởi nghiệp dành cho doanh nghiệp mới bắt tay vào kinh doanh. Nó bao quát các thông tin chi tiết về sản phẩm/dịch vụ của doanh nghiệp. Chuỗi cung ứng và đội ngũ quản lý.
2. Kế hoạch kinh doanh nội bộ: Liên quan đến một đối tượng mục tiêu cụ thể cho một bộ phận của doanh nghiệp, chẳng hạn như nhóm tiếp thị. Kế hoạch này được lập ra để kiểm tra tình hình hiện tại của nhóm, những gì họ cần để đưa nó lên cấp độ tiếp theo, chi phí và lợi nhuận tiềm năng. Điều này có thể bao gồm chi phí tiếp thị, quảng cáo và nâng cấp.
3. Kế hoạch kinh doanh chiến lược: Có đặc điểm dài hạn thường là 5 năm. Nó xoay quanh những yếu tố như tầm nhìn, sứ mệnh doanh nghiệp. Các mục tiêu cần đạt và phương án để đạt được mục tiêu đó. Nó thường được tóm tắt trong mục tiêu chung của công ty
4. Kế hoạch kinh doanh khả thi: Là một giải pháp nhanh chóng hay kế hoạch dự phòng để biến một hoạt động kinh doanh sản sinh lợi nhuận nhanh chóng để doanh nghiệp có thể đứng vững trên thị trường. Điều này có thể được mô tả là nhắm mục tiêu đến một nhóm nhân khẩu học nhất định hoặc đầu tư một số tiền nhất định để kế hoạch được thực hiện

Tại sao cần lập kế hoạch kinh doanh?

Các nhà đầu tư dựa vào kế hoạch kinh doanh để đánh giá tính khả thi của một doanh nghiệp trước khi cấp vốn. Đó là lý do tại sao kế hoạch kinh doanh thường gắn liền với việc vay vốn.

Tuy nhiên, đây không phải là lý do duy nhất! Bởi việc lập kế hoạch bao giờ cũng đảm bảo cho các doanh nghiệp cũng như cá nhân có bước đi vững chắc! 

1. Có kế hoạch về phạm vi kinh doanh: Thời gian, tài chính, nguồn lực để bắt đầu
2. Lập kế hoạch kinh doanh sơ bộ đánh giá các ý tưởng kinh doanh khác nhau và tập trung nhiều nguồn lực vào ý tưởng có cơ hội thành công cao nhất
3. Để viết kế hoạch kinh doanh cần nghiên cứu khách hàng tiềm năng và đối thủ cạnh tranh để đưa ra các quyết định chiến lược hơn
4. Dễ dàng truyền đạt dễ nhất tầm nhìn cho những người mới khi bước vào công ty. Giúp cho nhân viên xây dựng niềm tin vào công việc kinh doanh
5. Có nhiều cuộc thi lập kế hoạch kinh doanh cung cấp các giải thưởng như cố vấn, trợ cấp hoặc vốn đầu tư. Để tìm các cuộc thi có liên quan trong ngành và khu vực của bạn, hãy thử sử dụng Google “cạnh tranh kế hoạch kinh doanh + [vị trí của bạn]” và “cạnh tranh kế hoạch kinh doanh + [ngành của bạn].”

Nếu doanh nghiệp đang tìm kiếm một cách có cấu trúc để trình bày suy nghĩ và ý tưởng của mình cũng như chia sẻ những ý tưởng đó với những người có thể có tác động lớn đến thành công của bạn, thì một kế hoạch kinh doanh là một điểm khởi đầu tuyệt vời.

Ví dụ: Một doanh nghiệp có kiến thức uyên thâm về nền tảng tiếp thị nhưng không sở hữu nhiều kinh nghiệm về điều hành doanh nghiệp thương mại điện tử trong các khâu như tài chính, sản xuất. Lúc này, việc lập kế hoạch kinh doanh giúp họ xác định được những vấn đề yếu kém và nâng cao thế mạnh cho doanh nghiệp.

Những gì cần có trong kế hoạch kinh doanh?

Bắt tay vào lập kế hoạch kinh doanh nhiều người thường bối rối vì không biết nên đưa vào những gì sẽ phù hợp. Cho nên, dù là đã từng lập kế hoạch kinh doanh thất bại hay mới bắt tay vào lập thì cũng đều cần lưu ý!

1. Kế hoạch kinh doanh càng chi tiết thì càng dễ dàng triển khai các kế hoạch đó mà không có chỗ sai sót. Trong khi viết một kế hoạch kinh doanh nên tập trung vào tăng trưởng kinh doanh
2. Một kế hoạch kinh doanh không có bất kỳ giới hạn nào về số lượng từ có thể đưa vào nó, nhưng hãy đối mặt với nó, không ai muốn đọc một cuốn tiểu thuyết dựa trên doanh nghiệp của bạn.
3. Nếu đang tìm kiếm các nhà đầu tư, một kế hoạch kinh doanh dài sẽ khiến họ "e ngại" hơn là quan tâm. Mặc dù nó cần phải chi tiết, nhưng nó phải toàn diện. Hai mươi đến ba mươi trang là độ dài lý tưởng cho một kế hoạch kinh doanh

Hãy bắt tay vào lập kế hoạch kinh doanh theo hướng dẫn của LPTech bạn nhé!

1. Tóm tắt điều hành

Bản tóm tắt điều hành - phần được coi là quan trọng nhất và khuyến khích không nên quá một trang. Trong phần này cần có các thông tin chi tiết như sau!

1. Khái niệm kinh doanh. Doanh nghiệp của bạn làm gì?
2. Mục tiêu và tầm nhìn kinh doanh. Doanh nghiệp của bạn muốn làm gì?
3. Mô tả sản phẩm và sự khác biệt. Bạn bán gì, và tại sao nó khác biệt?
4. Thị trường mục tiêu. Bạn bán cho ai?
5. Chiến lược tiếp thị. Bạn có kế hoạch tiếp cận khách hàng của mình như thế nào?
6. Tình trạng tài chính hiện tại. Doanh thu hiện tại bạn kiếm được là bao nhiêu?
7. Trạng thái tài chính dự kiến. Bạn thấy trước thu nhập của doanh thu là bao nhiêu?
8. Hỏi. Bạn đang yêu cầu bao nhiêu tiền?
9. Ai tham gia vào công việc kinh doanh?

2. Mô tả công ty

Phần này trong kế hoạch kinh doanh của bạn nên trả lời hai câu hỏi cơ bản: Bạn là ai và bạn định làm gì? Trả lời những câu hỏi này cung cấp phần giới thiệu về lý do tại sao bạn kinh doanh, tại sao bạn khác biệt, bạn sẽ làm gì cho mình và tại sao bạn là một người đầu tư tốt.

Làm rõ những chi tiết này vẫn là một bài tập hữu ích, ngay cả khi bạn là người duy nhất xem chúng. Đây là cơ hội để đưa ra giấy một số khía cạnh vô hình hơn của doanh nghiệp của bạn, như các nguyên tắc, lý tưởng và triết lý văn hóa của bạn. 

Dưới đây là một số thành phần bạn nên đưa vào tổng quan về công ty của mình:

1. Cấu trúc doanh nghiệp của bạn (bạn là công ty sở hữu riêng, công ty hợp danh chung, công ty hợp danh hữu hạn hay công ty hợp nhất?)
2. Mô hình kinh doanh của bạn
3. Ngành của bạn
4. Tầm nhìn và sứ mệnh của doanh nghiệp bạn và tuyên bố giá trị 
5. Thông tin cơ bản về doanh nghiệp của bạn hoặc lịch sử của doanh nghiệp
6. Mục tiêu kinh doanh cả ngắn hạn và dài hạn
7. Nhóm của bạn, bao gồm các nhân sự chủ chốt và tiền lương của họ

Xem thêm: Đổi mới mô hình kinh doanh là gì? Tại sao đổi mới lại quan trọng?

3. Phân tích thị trường

Phân tích thị trường là yếu tố sống còn để quyết định khởi đầu của doanh nghiệp thành công hay không. Nhất là các thị trường ngách có lợi thế cạnh tranh khốc liệt cần lưu tâm. Nếu chọn thị trường sai sẽ dẫn đến chật vật vô kể trong hoạt động buôn bán. Phân tích thị trường trong kế hoạch kinh doanh cho dù không có ý định cho ai khác đọc nó thì cũng đều cần phải làm.

Ở công đoạn này, doanh nghiệp sẽ phân tích độ lớn ước tính của thị trường, vị trí của doanh nghiệp trên thị trường và tổng quan về bối cảnh cạnh tranh. Việc phân tích kỹ sẽ thuyết phục được các nhà đầu tư tin tưởng kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp cũng như có "nước đi' đúng đắn trong phân phối sản phẩm/dịch vụ.

Đầu tiên, thị trường ngách doanh nghiệp sắp tham gia có quy mô như thế nào? 

Có bao nhiêu khách hàng sẽ cần sản phẩm/dịch vụ bạn cung cấp. Để ước tính được những con số này không phải là dễ. Doanh nghiệp phải nắm bắt được các thông tin càng cụ thể càng tốt thông qua!

1. Dữ liệu khách hàng cũng như theo dõi xu hướng trong những năm tới. Ví dụ, bạn bán sản phẩm về tập thể dục phải nắm bắt tổng quan xu hướng về thành viên đến phòng tập trong những năm tới tăng lên hay suy giảm,...
2. Đưa ra dự đoán sáng suốt dựa trên những dữ liệy thu thập được để có thể hoàn thiện công tác phân tích thị trường nhanh chóng mà lại hiệu quả

Thị trường có thể đầy biến động. Tuy nhiên, hầu hết các chuyên gia nghiên cứu thị trường đưa ra những dự đoán về xu hướng kinh doanh dựa trên dữ liệu họ thu thập được thì hầu như đều rất đúng

4. Phân tích cạnh tranh

Nơi doanh nghiệp thảo luận về lý do tại sao doanh nghiệp của bạn tốt hơn các đối thủ cạnh tranh khác trên thị trường và cách bạn thu hút sự chú ý của khách hàng để chiếm thị phần lớn. Có ba yếu tố tổng quát mà bạn có thể sử dụng để tạo sự khác biệt cho doanh nghiệp khi đối mặt với sự cạnh tranh:

1. Điểm cộng vượt trội về chi phí dựa trên khả năng tối ưu hóa lợi nhuận và đề ra mức giá "dễ chịu" hơn rất nhiều so mới các đối thủ cùng phân khúc
2. Điểm nhấn của sản phẩm/dịch vụ cung cấp. Đó có thể là dẫn đầu về sự thông minh, dẫn đầu về tiện ích hay sáng tạo, thẩm mỹ
3. Phân khúc khách hàng cụ thể: Thay vì nhắm vào nhiều đối tượng thì áp dụng vào phân khúc cụ thể trước sau đó kéo sang thị trường rộng lớn vẫn an toàn hơn rất nhiều

5. Quản lý và tổ chức

Một phần không thể thiếu trong kế hoạch kinh doanh của bạn nên nói về vai trò của nhân viên và đội ngũ quản lý của bạn trong việc giúp doanh nghiệp của bạn đạt được vị trí mà bạn mong muốn. Điều này cần có một mô tả chi tiết về mọi cá nhân chịu trách nhiệm và liên quan đến doanh nghiệp.

Nếu bạn có một nhóm quản lý, hãy sử dụng sơ đồ tổ chức để hiển thị cấu trúc nội bộ của công ty bạn, bao gồm vai trò, trách nhiệm và mối quan hệ giữa những người trong biểu đồ của bạn. Truyền đạt cách mỗi người sẽ đóng góp vào sự thành công của công ty khởi nghiệp của bạn. 

6. Kế hoạch tiếp thị

Hoạt động kinh doanh và tiếp thị luôn có sự phối hợp "ăn ý" với nhau. Trong kế hoạch kinh doanh cần phải có Marketing plan -  cách tiếp thị sản phẩm/dịch vụ/thương hiệu như thế nào ở hiện tại và tầm nhìn trong tương lai. Phân phối các chiến lược sao cho phù hợp với khách hàng mục tiêu. 

Ví dụ, nếu doanh nghiệp của bạn đang có kế hoạch đầu tư tiếp thị mạnh mẽ trên Tik tok, Instagram thì phải phân tích xem đó có phải là những nền tảng lý tưởng hay không? Khách hàng mục tiêu có đang tập trung ở đó? Nếu không bạn cần chuyển qua nền tảng khác phù hợp hơn!

Trong kế hoạch tiếp thị cần lưu tâm đến các yếu tố như!

1. Giá cả sản phẩm là bao nhiêu và tại sao bạn lại đưa ra mức gúa đó
2. Bạn bán sản phẩm gì trên thị trường và làm sao để phân biệt nó trên thị trường
3. Quảng cáo - Khuyến mãi, nơi bán,....

7. Kế hoạch hậu cần

Logistics và vận hành là quy trình công việc doanh nghiệp sẽ thực hiện để biến ý tưởng của mình thành hiện thực. Nếu doanh nghiệp đang viết một kế hoạch kinh doanh cho mục đích lập kế hoạch của riêng mình, đây vẫn là một phần quan trọng cần xem xét, mặc dù bạn có thể không cần phải bao gồm mức độ chi tiết như khi doanh nghiệp đang đi tìm nguồn vốn đầu tư. 

Hãy xác định kế hoạch hậu cần thông qua những chi tiết như sau!

1. Nhà cung cấp/ sản xuất sản phẩm ở đâu?
2. Thực hiện sản xuất, buôn bán, vận chuyển theo quy trình như thế nào?
3. Văn phòng làm việc và nhà kho lưu trữ sản phẩm sẽ ở đâu?
4. Trang thiết bị công nghệ nào cần thiết để phục vụ công việc kinh doanh?
5. Công tác vận chuyển và giao nhận sẽ tự xử lý hết hay có hợp tác với bên thứ 3?
6. Cách quản lý hàng tồn kho như thế nào?...

Công tác hậu cần thực sự rất quan trọng. Nó giúp doanh nghiệp nắm bắt tường tận về chuỗi cung ứng và lên kế hoạch dự phòng khi không chắc chắn.

8. Kế hoạch tài chính

Một kế hoạch khả thi là một giải pháp nhanh chóng hoặc một kế hoạch dự phòng để biến một hoạt động kinh doanh thành lợi nhuận một cách nhanh chóng để doanh nghiệp duy trì trên thị trường. Điều này có thể được mô tả là nhắm mục tiêu đến một nhóm nhân khẩu học nhất định hoặc đầu tư một số tiền nhất định để kế hoạch được thực hiện.

Mức độ chi tiết được yêu cầu trong kế hoạch tài chính của bạn sẽ phụ thuộc vào đối tượng và mục tiêu của bạn, nhưng thông thường bạn sẽ muốn bao gồm ba quan điểm chính về tài chính của mình: báo cáo thu nhập, bảng cân đối kế toán và báo cáo lưu chuyển tiền tệ. Nó cũng có thể thích hợp để bao gồm các dự báo tài chính. 

Cách trình bày kế hoạch kinh doanh

Trình bày kế hoạch kinh doanh cũng là một nghệ thuật. Trình bày đúng cách sẽ tăng mức độ tin cậy và hiệu quả cao. Nếu doanh nghiệp đang sở hữu kế hoạch kinh doanh chất lượng thì có thể trình bày dựa trên những yếu tố sau!

1. Nhận khách hàng tiềm năng & giới thiệu - Mạng lưới phù hợp đóng một vai trò quan trọng trong thành công kinh doanh của bạn. Khi trình bày kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp, hãy cố gắng trình bày kế hoạch đó với những người bạn đã được giới thiệu và là một phần của mạng lưới 
2. Nghiên cứu mục tiêu - Trước khi tiếp cận nhà đầu tư, hãy hiểu họ càng nhiều càng tốt. Có một điểm chung để nói chuyện và đã có sẵn một con số trong đầu khi gặp nhà đầu tư khiến mọi thứ trở nên dễ dàng hơn
3. Đưa ra lời chào hàng - Trước khi trực tiếp gặp gỡ ai đó, hãy chuẩn bị sẵn một email chi tiết hoặc một bản thuyết trình bằng giọng nói để thu hút họ về kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp. Chia nhỏ một chút thông tin, vừa đủ để khiến họ bị lôi cuốn, nhưng hãy để lại một chút không gian cho sự tò mò để họ sẽ háo hức muốn tìm hiểu thêm về doanh nghiệp 

Lời kết

Như vậy, với những hướng dẫn như trên doanh nghiệp có thể lập được kế hoạch kinh doanh cơ bản. Kế hoạch kinh doanh cần bài bản và khoa học. Với một ý tưởng kinh doanh tồi tệ, thiếu dự báo tài chính, kế hoạch dự phòng,...thì khó có thể thành công được.

>> Tham khảo thêm: Marketing Automation: Cách lập kế hoạch, triển khai và tối ưu hóa