Trong hai thập kỷ qua chúng ta đã chứng kiến sự gia tăng phổ biến của những mô hình kinh doanh. Công nghệ giúp con người áp dụng những mô hình kinh doanh mới lạ dễ dàng hơn bao giờ hết. Bên cạnh đó, tốc độ đổi mới và cạnh tranh trên toàn cầu ngày càng tăng khiến cho việc tạo ra sự khác biệt trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Đồng thời, sự tàn phá của Covid 19 cho chúng ta thấy sự chiến đấu để sinh tồn của các doanh nghiệp. Những người chiến thắng chính là những người biết đổi mới mô hình kinh doanh cho phù hợp với xu thế chung của thị trường.

Đổi mới mô hình kinh doanh là gì?

Đổi mới mô hình kinh doanh là quá trình một tổ chức điều chỉnh mô hình kinh doanh của mình. Thông thường, sự đổi mới này sẽ phản ánh sự thay đổi cơ bản trong cách một công ty mang lại giá trị cho khách hàng của mình. Cho dù đó là thông qua phát triển các luồng doanh thu hoặc kênh phân phối mới.

Đối với các doanh nghiệp, những người khởi nghiệp tiến hành hoạt động kinh doanh sẽ theo một mô hình. Trong quá trình kinh doanh dựa trên phản hồi từ khách hàng, thay đổi của thị trường, phân tích đối thủ cạnh tranh thì mô hình này sẽ được cải tiến và thay đổi. Hiểu đơn giản, việc làm này chính là đang đổi mới mô hình kinh doanh.

Đổi mới mô hình kinh doanh được phân theo 4 cấp độ (Doretta Ibarra, Jaione Gainza Rain, Juan Ignacio Igartua (2017).

1. Tối ưu hóa các quá trình bên trong và bên ngoài. Doanh nghiệp sẽ tích hợp công nghệ cũng như kỹ thuật số vào quy trình hoạt động để phát triển việc vận hành ở giai đoạn đầu tiên
2. Cải tiến giao diện với khách hàng bằng các phân phối các giá trị tới khách hàng
3. Hệ sinh thái và mạng giá trị mới tập trung vào các hoạt động kinh doanh cốt lõi, tiếp cận phân khúc khách hàng mới và giới thiệu sản phẩm sâu rộng hơn.
4. Sản phẩm và dịch vụ thông minh dựa trên ứng dụng công nghệ tiên tiến để tung ra thị trường sản phẩm/dịch vụ thông minh.

Đổi mới mô hình kinh doanh là quá trình chuyển đổi số của doanh nghiệp và là xu thế tất yếu hiện nay.

Đổi mới mô hình kinh doanh cho phép doanh nghiệp tận dụng nhu cầu và kỳ vọng của khách hàng thay đổi. Nếu như Amazon và Atari không thể đổi mới mô hình kinh doanh của họ, rất có thể họ đã bị thay thế bởi những doanh nghiệp khác. Doanh nghiệp này mới đến và có khả năng đáp ứng nhu cầu khách hàng tốt hơn.

Giá trị của đổi mới mô hình kinh doanh

Đổi mới mô hình kinh doanh là cần thiết để các công ty có thể tồn tại trong một thế giới thay đổi nhanh chóng. Theo Tạp chí kinh doanh đại học Harvard (HBR) kể từ năm 2000, 52% các công ty trong danh sách Fortune 500 đã phá sản, bị mua lại hoặc không tồn tại và 75% sẽ được thay thế vào năm 2027.

Cho nên, trong quá trình hoạt động khi sản phẩm của một công ty phát triển đạt đến mức bão hòa và các đối thủ cạnh tranh trở nên gay gắt hơn. Lúc này, không thể phân biệt được các sản phẩm của các công ty khác nhau ngoại trừ thương hiệu thì cách duy nhất đó là phải đổi mới mô hình.

Đổi mới mô hình là công cụ linh hoạt để xây dựng một doanh nghiệp phát triển bất kể trong ngành công nghiệp nào. Đó là lý do vì sao chúng ta thấy hầu hết các doanh nghiệp phát triển nhanh và đột phá nhất sẽ không thể thiếu việc đổi mới kinh doanh trong hỗn hợp đổi mới của họ.

Những lợi ích chủ yếu mà đổi mới kinh doanh mang lại cho doanh nghiệp:

1. Đổi mới giúp tạo ra giá trị cho khách hàng và doanh nghiệp như khách hàng mua sắm thuận tiện, tiết kiệm thời gian còn doanh nghiệp nâng cao doanh số.
2. Đổi mới trong kinh doanh là điều kiện cần để doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển. Đặc biệt, nó là tiêu chí giúp cạnh tranh với các đối thủ nặng ký trên thị trường sôi động
3. Tăng cường độ nhận diện thương hiệu cho doanh nghiệp theo chiều hướng tích cực
4. Thu hút vốn đầu tư nhất là các mô hình của các công ty khởi nghiệp

Những giá trị mà việc đổi mới mang lại là vô cùng lớn lao. Lịch sử ngành kinh doanh là minh chứng cho điều này. Khi mà có rất nhiều doanh nghiệp tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức đổi mới thành công. Để hiểu hơn về giá trị của đổi mới mô hình kinh doanh chúng ta có thể điểm qua một vài cái tên đình đám ngày nay.

Uberlà một minh chứng. Ở nước ngoài, Uber đã thay thế ngành công nghiệp taxi truyền thống bằng cách phá vỡ cách mọi người đi lại và du lịch. Ban đầu, Uber đắt gấp 1,5 lần so với taxi truyền thống nhưng lại phổ biến hơn vì đổi mới mô hình kinh doanh. 

Dễ dàng để có một chuyến đi Uber nhờ App trên smartphone thay vì gọi vào đường dây chính để nói chuyện với ai đó nhằm đặt taxi. Uber đã giảm rắc rối cho khách hàng khi đợi xe và có thể theo dõi xe đó đã đến gần mình chưa, biển số xe cụ thể qua điện thoại. Bên cạnh đó những chiếc xe của Uber có thể đi bất cứ đâu còn Taxi chủ yếu đậu ở những khu vực nhất định.

Hay Amazon Go (chuỗi cửa hàng tiện lợi tại Hoa Kỳ và Anh) do nhà bán lẻ trực tuyến Amazon điều hành. Đi siêu thị truyền thống chúng ta phải xếp hàng, đợi nhân viên thu nhân và chờ thanh toán khá tốn kém thời gian nhất là vào cuối tuần hoặc giờ cao điểm. Nhưng với Amazon Go khách hàng chỉ cần quét mã QR trên điện thoại thông minh, bước vào cửa hàng, chọn những mặt hàng muốn mua và đi ra. 

Sau đó, Amazon Go sẽ dùng mã QR để xác định khách hàng đã mua những gì và cung cấp hóa đơn cho họ. Đổi mới mô hình kinh doanh mà Amazon đã làm cho phép khách hàng tiết kiệm thời gian, công sức bằng cách chọn sản phẩm xong và đi ra ngoài.

Tham khảo thêm>> Giải mã 6 lý do phổ biến khiến các công ty khởi nghiệp thất bại