Tiền hoa hồng là một khái niệm quen thuộc trong lĩnh vực kinh doanh, đặc biệt đối với nhân viên bán hàng và môi giới. Việc hiểu rõ về tiền hoa hồng là gì, các loại hình và cách tính toán sẽ giúp cả doanh nghiệp và nhân viên tối ưu hóa lợi ích và hiệu quả công việc. Cùng LPTech tìm hiểu ở bài viết này nhé!

Tiền hoa hồng nghĩa là gì?

Tiền hoa hồng nghĩa là khoản tiền thù lao mà nhân viên sale nhận được khi hoàn thành việc bán sản phẩm hoặc dịch vụ nào đó mang lại doanh thu cho doanh nghiệp. Đây là một hình thức khuyến khích, thúc đẩy nhân viên nỗ lực đạt được hoặc vượt qua các mục tiêu kinh doanh, KPI đã đề ra.

Trong tiếng Anh, tiền hoa hồng được gọi là commission, đây cũng là thuật ngữ được đông đảo cộng đồng người lao động tại Việt Nam sử dụng để gọi thay cho tiền hoa hồng. Còn trong tiếng Trung, tiền hoa hồng còn được gọi là 佣金 (yòng jīn).

Các loại tiền hoa hồng phổ biến

Tùy thuộc vào lĩnh vực kinh doanh và chiến lược của từng doanh nghiệp, tiền hoa hồng được phân loại theo nhiều hình thức khác nhau:

Hoa hồng theo doanh số

Đây là loại họa hồng phổ biến và thường gặp nhất ở hầu như trong tất cả mọi ngành nghề có liên quan đến kinh doanh. Hoa hồng dựa theo doanh số là số tiền mà nhân viên bán hàng nhận được dựa trên tổng số tiền hàng mà họ bán được. Khoản tiền này thường được tính theo tỷ lệ phần trăm. 

Ví dụ: Nếu bạn bán được 100 triệu tiền hàng trong tháng, và công ty trả hoa hồng theo tỷ lệ 5%, thì bạn sẽ nhận được 5 triệu tiền hoa hồng.

Ưu điểm: Dễ hiểu, dễ tính, tạo động lực cho nhân viên bán được nhiều hàng hơn.

Nhược điểm: Có thể khiến nhân viên chỉ tập trung vào số lượng mà bỏ qua chất lượng sản phẩm hoặc dịch vụ.

Hoa hồng theo lãi gộp

Thay vì tính hoa hồng dựa trên doanh thu, kiểu hoa hồng theo lãi gộp này sẽ dựa trên lợi nhuận mà bạn mang lại cho công ty sau mỗi giao dịch.

Ví dụ: Nếu bạn bán một sản phẩm có giá 10 triệu, giá vốn là 7 triệu, thì lợi nhuận công ty có được là 3 triệu. Nếu công ty trả hoa hồng theo tỷ lệ 10% lợi nhuận (10% của 3 triệu), bạn sẽ nhận được 300 nghìn tiền hoa hồng.

Ưu điểm: Khuyến khích nhân viên bán những sản phẩm có lợi nhuận cao, giúp công ty tối ưu hóa lợi nhuận.

Nhược điểm: Khó tính hơn hoa hồng theo doanh số, đòi hỏi nhân viên phải hiểu rõ về giá vốn và lợi nhuận.

Hoa hồng theo dự án

Loại hoa hồng này thường được áp dụng trong các lĩnh vực như bất động sản, quảng cáo hoặc tư vấn, nơi mà công việc bán hàng gắn liền với các dự án cụ thể. Cách tính loại hoa hồng này cũng khá giống với cách tính hoa hồng theo doanh số, điểm khác nhau duy nhất có lẽ là quy mô và thời gian cần triển khai.

Ví dụ: Nếu bạn bán được một căn hộ trị giá 2 tỷ, và công ty trả hoa hồng theo tỷ lệ 2% giá trị căn hộ, bạn sẽ nhận được 40 triệu tiền hoa hồng.

Ưu điểm: Hoa hồng thường có giá trị lớn, tạo động lực cho nhân viên nỗ lực hết mình để hoàn thành dự án.

Nhược điểm: Có thể mất nhiều thời gian để hoàn thành một dự án, và không phải lúc nào cũng có dự án để bán.

Hoa hồng theo cấp doanh thu

Công ty sẽ chia ra nhiều mức doanh thu khác nhau, và mỗi mức sẽ có một tỷ lệ hoa hồng tương ứng. Càng bán được nhiều hàng, đạt doanh thu càng cao, thì tỷ lệ hoa hồng càng lớn.

Ví dụ:

• Doanh thu dưới 100 triệu: Hoa hồng 5%
• Doanh thu từ 100 triệu đến 200 triệu: Hoa hồng 7%
• Doanh thu trên 200 triệu: Hoa hồng 10%

Ưu điểm: Tạo động lực mạnh mẽ cho nhân viên không ngừng cố gắng để đạt được mức doanh thu cao hơn.

Nhược điểm: Có thể tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh giữa các nhân viên.

> Xem thêm: Cách làm review trên TikTok, kiếm hoa hồng như thế nào?

Hoa hồng theo khu vực

Loại hoa hồng này được áp dụng cho các công ty có hoạt động kinh doanh ở nhiều khu vực khác nhau. Tỷ lệ hoa hồng có thể khác nhau tùy thuộc vào đặc điểm của từng khu vực (ví dụ: khu vực có tiềm năng phát triển lớn, khu vực có nhiều đối thủ cạnh tranh).

Ví dụ:

• Nếu nhu vực A có hoa hồng 7% thì nhân viên làm việc ở khu vực A khi bán được hàng sẽ được hưởng số tiền hoa hồng là 7% đơn hàng.
• Còn khu vực B có hoa hồng 5% thì nhân viên làm việc ở khu vực B chỉ được hưởng số tiền hoa hồng là 5% đơn hàng khi bán được.

Ưu điểm: Giúp công ty điều chỉnh chính sách hoa hồng phù hợp với từng khu vực thị trường.

Nhược điểm: Có thể gây ra sự so sánh, tị nạnh giữa các nhân viên ở các khu vực khác nhau.

Cách tính phần trăm hoa hồng

Việc tính toán phần trăm hoa hồng có thể được thực hiện theo nhiều phương pháp, tùy thuộc vào chính sách của từng doanh nghiệp:

Cách tính chiết khấu phần trăm hoa hồng cố định

Trong phương pháp này, nhân viên nhận được một tỷ lệ phần trăm cố định trên mỗi sản phẩm hoặc dịch vụ bán ra, không phụ thuộc vào tổng doanh thu.

Công thức:

Tiền hoa hồng = Giá bán x Tỷ lệ phần trăm hoa hồng

Ví dụ: Một cửa hàng điện thoại di động áp dụng mức hoa hồng cố định 5% cho mỗi sản phẩm bán ra. Nếu nhân viên bán được một chiếc điện thoại trị giá 10.000.000 VND, tiền hoa hồng sẽ là:

10.000.000 VND x 5% = 500.000 VND

Cách tính chiết khấu phần trăm hoa hồng theo dự án

Phương pháp này thường được áp dụng trong các lĩnh vực như bất động sản, quảng cáo hoặc tư vấn, nơi mỗi dự án có giá trị và đặc thù riêng.

Công thức:

Tiền hoa hồng = Giá trị dự án x Tỷ lệ phần trăm hoa hồng

Ví dụ: Một nhân viên môi giới bất động sản bán được một căn hộ trị giá 2 tỷ VND với tỷ lệ hoa hồng 2%. Tiền hoa hồng sẽ là:

2.000.000.000 VND x 2% = 40.000.000 VND

Cách tính chiết khấu phần trăm hoa hồng theo nấc

Doanh nghiệp thiết lập các mức doanh thu khác nhau với tỷ lệ hoa hồng tăng dần. Nhân viên đạt được doanh thu càng cao sẽ nhận được tỷ lệ hoa hồng càng lớn.

Ví dụ: Một cửa hàng xe máy quy định mức doanh thu 50 triệu đồng thì nhân viên sẽ hưởng 5% hoa hồng. Ở cấp doanh thu từ 50-100 triệu đồng, tỷ lệ hoa hồng tăng lên 7%. Nếu nhân viên đạt doanh thu 80 triệu đồng, tiền hoa hồng sẽ được tính như sau:

50.000.000 VND x 5% = 2.500.000 VND

30.000.000 VND x 7% = 2.100.000 VND

Tổng tiền hoa hồng = 2.500.000 VND + 2.100.000 VND = 4.600.000 VND

Cách tính chiết khấu phần trăm hoa hồng theo điều kiện

Trong phương pháp này, nhân viên sẽ nhận được hoa hồng khi đáp ứng một số điều kiện nhất định do doanh nghiệp đặt ra, chẳng hạn như đạt được doanh thu mục tiêu hoặc hoàn thành một số lượng giao dịch nhất định.

Cách tính chiết khấu phần trăm hoa hồng dựa theo thâm niên

Hình thức này thưởng cho nhân viên có nhiều kinh nghiệm hoặc có thời gian gắn bó lâu dài với công ty. Tỷ lệ hoa hồng có thể tăng dần theo số năm làm việc hoặc số lượng hợp đồng đã thực hiện.

Công thức:

Tiền hoa hồng = Giá trị hợp đồng x Tỷ lệ phần trăm hoa hồng theo thâm niên

Ví dụ:

Một nhân viên có thâm niên dưới 1 năm được hưởng mức hoa hồng 3%, nhân viên có thâm niên từ 1-3 năm hưởng 5%, trên 3 năm hưởng 7%. Nếu một nhân viên có thâm niên 4 năm bán được sản phẩm trị giá 500 triệu đồng, tiền hoa hồng sẽ là:

500.000.000 VND x 7% = 35.000.000 VND

Cách tính tiền hoa hồng cho sale

Một số cách tiền hoa hồng cho sale bao gồm:

Tính tiền hoa hồng có lương cơ bản

Một số doanh nghiệp áp dụng phương pháp trả lương cố định kèm hoa hồng để đảm bảo thu nhập ổn định cho nhân viên.

Công thức:

Tổng thu nhập = Lương cơ bản + (Doanh số x Tỷ lệ hoa hồng)

Ví dụ:

Một nhân viên có lương cứng 8 triệu đồng/tháng và hưởng 5% hoa hồng từ doanh số bán hàng. Nếu họ đạt doanh số 200 triệu đồng, tiền hoa hồng sẽ là:

200.000.000 VND x 5% = 10.000.000 VND

Tổng thu nhập = 8.000.000 + 10.000.000 = 18.000.000 VND

Tính tiền hoa hồng không kèm lương cơ bản

Hình thức này phổ biến trong lĩnh vực môi giới hoặc cộng tác viên kinh doanh, nhân viên chỉ nhận thu nhập từ hoa hồng mà không có lương cứng.

Công thức:

Tổng thu nhập = Doanh số x Tỷ lệ hoa hồng

Ví dụ:

Một môi giới bất động sản hưởng 2% hoa hồng trên mỗi hợp đồng và bán được một căn hộ trị giá 3 tỷ đồng:

3.000.000.000 VND x 2% = 60.000.000 VND

Tính tiền hoa hồng theo doanh thu

Phương pháp này dựa trên tổng doanh thu mà nhân viên hoặc nhóm đạt được trong một khoảng thời gian nhất định.

Công thức:

Tiền hoa hồng = Tổng doanh thu x Tỷ lệ hoa hồng

Ví dụ:

Một nhân viên kinh doanh đạt doanh thu 500 triệu đồng/tháng với mức hoa hồng 4%:

500.000.000 VND x 4% = 20.000.000 VND

Tính tiền hoa đồng theo khu vực

Một số công ty điều chỉnh mức hoa hồng theo đặc điểm thị trường từng khu vực. Khu vực có sức mua cao có thể áp dụng mức hoa hồng thấp hơn, trong khi những khu vực khó tiếp cận sẽ có mức hoa hồng hấp dẫn hơn để thu hút nhân viên.

Ví dụ:

Một công ty phân phối sản phẩm tại 3 khu vực với mức hoa hồng khác nhau:

Khu vực thành phố: 3%

Khu vực ngoại thành: 5%

Khu vực miền núi: 8%

Nếu một nhân viên bán hàng đạt doanh số 300 triệu đồng tại khu vực miền núi, họ sẽ nhận được:

300.000.000 VND x 8% = 24.000.000 VND

Tính tiền hoa hồng theo cấp

Một số doanh nghiệp áp dụng mô hình hoa hồng theo cấp, trong đó người quản lý hoặc trưởng nhóm sẽ nhận thêm phần trăm hoa hồng dựa trên doanh số của đội nhóm.

Ví dụ:

Một trưởng nhóm kinh doanh hưởng 2% hoa hồng từ doanh số của thành viên trong nhóm. Nếu nhóm đạt doanh số 2 tỷ đồng/tháng, trưởng nhóm sẽ nhận:

2.000.000.000 VND x 2% = 40.000.000 VND

Quy định của pháp luật về tiền hoa hồng

Theo Bộ luật Lao động Việt Nam, tiền hoa hồng được coi là một phần thu nhập hợp pháp và có thể được thỏa thuận trong hợp đồng lao động hoặc các điều khoản riêng giữa nhân viên và công ty.

Tiền hoa hồng có phải đóng thuế thu nhập cá nhân không?

Theo quy định, nếu thu nhập từ tiền hoa hồng vượt quá mức quy định, nhân viên sẽ phải đóng thuế TNCN theo bậc lũy tiến.  Về cơ bản, tiền hoa hồng được xem là một khoản thu nhập từ tiền lương, tiền công, hoặc thu nhập từ kinh doanh (tùy thuộc vào hình thức hoạt động của bạn). Mà theo quy định của pháp luật, tất cả các khoản thu nhập này đều phải chịu thuế thu nhập cá nhân (TNCN).

Tiền hoa hồng có phải đóng bảo hiểm xã hội không?

Nếu tiền hoa hồng được tính vào lương cơ bản, nó có thể được tính vào mức đóng bảo hiểm xã hội. Nếu bạn là nhân viên chính thức của công ty và có ký hợp đồng lao động, thì tiền hoa hồng thường được tính vào thu nhập để đóng bảo hiểm xã hội (BHXH). Tuy nhiên, nếu bạn là cộng tác viên, đại lý hoặc người môi giới tự do, thì tiền hoa hồng có thể không được tính vào thu nhập để đóng BHXH.

Có bắt buộc phải trả hoa hồng không?

Nếu doanh nghiệp cam kết chi trả hoa hồng trong hợp đồng, họ có trách nhiệm thanh toán đúng hạn. Tuy nhiên, việc trả hoa hồng không phải là nghĩa vụ bắt buộc của bên giao dịch (bên bán hàng hoặc bên cung cấp dịch vụ). Việc trả hoa hồng hay không, và tỷ lệ hoa hồng là bao nhiêu, hoàn toàn phụ thuộc vào sự thỏa thuận giữa bên giao dịch và bên trung gian (bên môi giới, bên đại lý hoặc cá nhân).

Có thể thấy, tiền hoa hồng là một cơ chế khuyến khích quan trọng giúp thúc đẩy hiệu suất làm việc của nhân viên. Hy vọng bài viết trên của LPTech đã giúp bạn biết cách tính đúng những loại hoa hồng khi làm sale và cũng như tìm được câu trả lời cho những thắc mắc về luật pháp quy định về tiền hoa hồng. Nếu thấy hay hãy chia sẻ ngay đến với bạn bè, đồng nghiệp và người thân nhé!