.NET được biết đến là ngôn ngữ “tiên quyết” của hệ điều hành Windows, tuy nhiên, vẫn có thể được ứng dụng hiệu quả ở cả Linux hay MacOS. Khi bắt đầu trở thành một lập trình viên chuyên nghiệp, thông thạo .NET là một là những thủ thuật và kỹ năng cơ bản nhất cần đạt được. Hiểu được điều đó, LPTech sẽ giải đáp rõ .NET là gì và một số kiến thức tổng quan về khái niệm này trong bài viết sau.  

.NET là gì?

.NET (hay còn gọi là DotNet), là một nền tảng mã nguồn mở được dùng để xây dựng các phần mềm, ứng dụng trên web, thiết bị di động hoặc máy tính để bàn. Lập trình có thể sử dụng .NET ở hầu hết các hệ điều hành, từ Windows cho đến MacOS. 

Một hệ thống .NET cơ sở sẽ gồm nhiều thư viên, công cụ, và ngôn ngữ hỗ trợ có hiệu năng và quy mô khá linh hoạt. Vì vậy, người dùng dễ dàng ứng dụng nền tảng .NET để thực các tác vụ cơ bản sau:

• Giải mã ngôn ngữ .NET thành ngôn ngữ lập trình của máy
• Tối ưu tiện ích để phát triển phần mềm
• Xác định và tổng hợp dữ liệu để lưu trữ thông tin 

Triển khai .NET là gì?

Triển khai .NET được hiểu là ứng dụng .NET ở đa nền tảng, bao gồm Linux, Windows, MacOS, Android, và iOS. Hiện nay, triển khai .NET gồm 3 dạng cơ bản, gồm: 

.NET Framework 

.NET Framework là dạng triển khai .NET lâu đời nhất, được Microsoft phát hành vào những năm 1990. Với hệ thống này, người dùng có thể dễ dàng chạy các dịch vụ, ứng dụng và website trên máy tính để bàn, và một số thiết bị có sự hỗ trợ của Microsoft. 

.NET Standard 

.NET Standard được biết đến như là một API, có khả năng tái sử dụng nhiều .NET khác nhau trên cùng một thư viện hoặc một dạng mã. Đồng thời, .NET Standard sẽ yêu cầu cả API tiêu chuẩn của .NET và API của hệ điều hành để bắt đầu chạy data của ứng dụng. 

.NET Core

.NET Core được ra mắt vào cuối năm 2014, và có thể chạy được trên nhiều hệ điều hành khác nhau. Tính đến thời điểm hiện tại, Microsoft đã nâng cấp .NET Core với phiên bản .NET 5.0 (hay còn gọi là .NET.), với mã nguồn mở trên GitHub là chủ yếu. 

Ưu điểm của .NET trong lập trình

.NET là nền tảng được yêu thích trong lập trình và phát triển ứng dụng. Vậy ưu điểm của NET là gì? Khi sử dụng hệ thống này, người dùng có thể tối ưu thời gian, cũng như hiệu năng của ứng dụng nhờ vào: 

Hiệu năng cao

Các phần mềm được xây dựng từ .NET có tỉ lệ phản hồi nhanh và chính xác hơn. Đồng thời, hệ thống ứng dụng này cũng mang đến giải pháp bảo mật mạnh mẽ hơn, hạn chế thiệt hại về data trước tác động của các cuộc tấn công mạng. Do đó, người dùng có thể hạn chế được rủi ro từ các hacker hoặc hành vi xâm nhập trái phép khác.

Tính cộng đồng cao

Bản chất của .NET là mã nguồn mở, cho nên, bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng truy cập, sử dụng và thực hiện sửa đổi trên .NET. Hiện nay, cộng đồng sử dụng .NET nhận được sự hỗ trợ về tài nguyên học tập, cũng như tham gia vào một số sự kiện dành riêng cho .NET Developer bởi tổ chức .NET Foundation. Đây là một trong những hiệp hội phi lợi nhuận hàng đầu, được thành lập với mục đích thúc đẩy sự phát triển của hệ thống .NET trên toàn cầu. 

Tính dễ sử dụng 

Bộ công cụ trên .NET khá dễ sử dụng, phù hợp với hầu hết các lập trình viên, từ nhóm mới bắt đầu cho đến các chuyên gia trong lĩnh vực máy tính. Thêm vào đó, quá trình xây dựng ứng dụng dựa trên một mã nguồn có sẵn giúp tiết kiệm khá nhiều chi phí, thời gian và công sức của người dùng. 

Thành phần cơ bản của .NET

Kiến trúc của .NET được phát triển dưới dạng module, và được tối ưu hóa để đảm bảo tính tương thích với từng phần mềm khác nhau. Trong đó: 

Ngôn ngữ .NET

Ngôn ngữ .NET là tập hợp các ngôn ngữ lập trình có thể được sử dụng trên hệ thống .NET nhằm xây dựng một ứng dụng, hoặc phần mềm cụ thể. Hiện nay, Microsoft cho phép sử dụng 4 loại ngôn ngữ, gồm F# (F Sharp); C# (C Sharp); CLI và Visual Basica để phát triển nền tảng .NET. 

• Ngôn ngữ C#: C# là ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng, tương đối đơn giản và dễ hiểu. Cấu trúc hay các hàm cơ bản của C# tương tự với ngôn ngữ C, C++, JavaScript hoặc Java. 
• Ngôn ngữ F#: F# không đòi hỏi code để xây dựng ứng dụng, cung cấp cú pháp ngắn gọn, nhưng vô cùng hiệu quả. Hiện nay, F Sharp đã được phát triển thành một hệ thống, gồm nhiều nguyên tắc khác nhau, và được tối ưu thành một thư viện chuẩn cho người dùng. 
• Ngôn ngữ Visual Basic: Đây là ngôn ngữ được Microsoft phát triển, cho phép tạo ứng dụng .NET một cách an toàn và nhanh chóng. Nhờ vậy, lập trình viên hạn chế các vấn đề liền quan đến bảo mật, hoặc lỗi lập mã logic không đáng có. 
• Ngôn ngữ CLI: Là tập nhiều loại ngôn ngữ phổ, như là PowerBuilder, ClojureCLR, IronPython, và Eiffel, và có khả năng tương thích với .NET một cách dễ dàng.

Khung mô hình ứng dụng

Khung mô hình ứng dụng bao gồm thư viện và công cụ dành riêng cho các .NET Developer để hỗ trợ cho quá trình xây dựng dự án. Dưới đây là một số khung thường gặp trong hệ thống của .NET: 

Ứng dụng web: Bộ khung ASP.NET hỗ trợ các công nghệ như là JavaScript, API RESR, CSS và HTML để xây dựng website dễ dàng hợp. Đồng thời, người dùng hoàn toàn có thể tích hợp cơ sở dữ liệu và quá trình xác thực đa yếu tố dưới sự hỗ trợ của ASP.NET. Nhờ vậy, máy tính hoặc phần mềm của người dùng có thể được bảo vệ tốt hơn trước các cuộc tấn công mạng. 

Ứng dụng di động: Lập trình viên có thể sử dụng cả Mono hoặc là Xamarin để chạy các phần mềm .NET trên nhiều hệ điều hành di động khác nhau, như là Android hoặc iOS. Để gia tăng tính nhất quán trong trải nghiệm của người dùng, các nhà phát triển có thể sử dụng Xamarin.Forms được tích hợp sẵn trên hệ thống .NET. 

Ứng dụng máy tính để bàn: Xamarin còn được ứng dụng để xây dựng nhiều ứng dụng hữu ích cho người dùng trên mạng máy tính để bàn. Từ thế hệ Windows 10, .NET còn hỗ trở thêm một số khung khác như là Windows Presentation Foundation và Windows Forms để tối ưu giao diện cho người dùng. 

Ứng dụng khác: Lập trình viên có thể mở rộng mô hình “Learning Machine” và tích hợp tùy chỉnh bằng cách sử dụng ML.NET. Thêm vào đó, đừng quên trải nghiệm thư viện .NET IoT để cải biến hiệu năng trên các thiết bị thông minh một cách dễ dàng và hiệu quả nhất.

Thời gian chạy .NET

Thời gian chạy .NET là toàn bộ thời gian được sử dụng để chạy ngôn ngữ chung CLR, biên dịch và thực thi mã nguồn .NET trên các hệ điều hành. Cụ thể như là: 

• Biên dịch tức thời: Khi nhà phát triển viết mã, CLR sẽ biên dịch ngay tại thời điểm đó bằng cách sử dụng một ngôn ngữ trung gian gọi là CIL. Ví dụ, khi viết code bằng C#, cấu trúc hàm sẽ tương tự như đoạn article tiếng Anh thông thường. Sau đó, .NET sẽ dịch mã này thành dạng CIL, được gọi là ngôn ngữ máy cấp thấp hơn để hệ thống có thể hiểu được. 
• Thực thi: Bất kỳ nền tảng nào cũng có khả năng xử lý CIL, và đảm bảo rằng tỷ lệ sửa đổi để gia tăng tính tương thích luôn ở mức tối thiểu. Ví dụ, nếu lập trình viên viết code bằng C# trên Windows, thì khi chạy trên MacOS hay Linux hầu như sẽ không có sự thay đổi. Đó cũng là lý do tại sao ứng .NET được gọi là “đa nền tảng”. 

Đâu là thành phần cơ bản của .NET Framework?

Với một cấu trúc .NET Framework cơ bản, lập trình viên sẽ tiếp cận với 2 thành phần chính là Class Language và Class Library. Tuy nhiên, cả 2 yếu tố này đều được xây dựng từ 3 nền tảng cơ bản gồm:

• ADO.Net: Được phát triển để gia tăng khả năng tương tác với Microsoft SQL Oracle/Server. 
• WinForms: Là bộ khung được sử dụng để chạy end user machine, sau đó được phát triển dưới dạng Form để hỗ trợ cho quá trình thu thập data. 
• ASP.NET: Là bộ khung cơ bản nhất, được sử dụng để chạy trên nhiều trình duyệt khác nhau như Firefox, Chrome, Internet Explorer và Coccoc. 

Class CLR

Class CLR được kích hoạt khi nền tảng yêu cầu chạy ngôn ngữ chung cho hệ thống chương trình đã thiết lập. Một số tính năng cơ bản của CLR có thể kể đến như là:

• Xử lý lỗi từ các điều kiện CLR khác
• Loại bỏ thành phần hoặc chi tiết không mong muốn
• Kết hợp với C# hoặc VB.Net để triển khai xử lý dữ liệu đa nền tảng.  

Class library

Class library chứa các phương thức khác nhau để đảm bảo các ứng dụng .NET có thể vận hành một cách chính xác. Trong đó, Microsoft * hoặc System * là hai phương thức tiên quyết được lựa chọn. Vì vậy, .NET có khả năng tham chiếu các phương thức chứa cú pháp tương tự, bao gồm cả những khoảng trắng “logic” trong cấu trúc. 

.NET Developer là gì? Lộ trình để trở thành .NET Developer 

Hiện nay, .NET Developer là một hiện tượng của giới lập trình, với nhu cầu và tính linh hoạt cao trên thị trường việc làm. Tuy nhiên, để trở thành một NET Developer chuyên nghiệp, các lập trình viên cần phải nắm được một số yêu cầu và kỹ năng cơ bản. Dưới đây là một số thông tin hữu ích cho các học viên nếu có định hướng trở thành một .NET Developer. 

.NET Developer là gì?

.NET Developer là cá nhân có khả năng tìm hiểu và xây dựng các dự án phần mềm dựa trên hệ thống .NET Framework của Microsoft. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, .NET Developer có nhiều cơ hội hơn để phát triển năng lực của mình ở đa lĩnh vực. Từ phát triển ứng dụng cho đến xử lý các lỗ hổng kỹ thuật. 

Lộ trình trở thành một .NET Developer chuyên nghiệp

Để trở thành một chuyên gia về .NET, học viên cần hiểu và nắm rõ các kiến thức nền tảng liên quan đến công việc này như là: giải thuật, ngôn ngữ lập trình hay cấu trúc dữ liệu. Đồng thời, người học nên trau dồi thêm kiến thức tiếng Anh để giúp cho quá trình đọc hiểu dữ liệu dễ dàng hơn. Một số gợi ý giúp người dùng có thể thành thạo hơn về .NET như là:

• Bổ sung kiến thức về cơ sở dữ liệu và các mẫu thuật toán có liên quan.
• Hiểu và luyện tập thường xuyên cách dùng các cấu trúc hoặc thư viện của C# hoặc .NET.
• Gia tăng nhận thức về HTML, Javascript, CSS và một số giao thức phổ biến khác khi xây dựng website. 
• Tìm hiểu và trau dồi kỹ năng xử lý ở một số dạng thư viên cấp cao như là Jquery hoặc là Bootstrap. 
• Khai thác các thư viện kết nối như là ADO.NET hoặc Entity. 

Hi vọng với nội dụng trên đây, người đọc có thể hiểu rõ hơn .NET là gì, cũng như một số kiến thức cần thiết để phát triển một ứng dụng .NET cơ bản. Để trở thành một .NET Developer chuyên nghiệp, đừng quên trau dồi nhiều hơn kỹ năng về lập trình và phân tích dữ liệu nhé! Chúc các bạn thành công!