Sau thời đại web 1.0, web 2.0 làm mưa làm gió trong lĩnh vực công nghệ thông tin, một phiên bản cải tiến hơn là Web3 ra đời được kỳ vọng mang tới sự bùng nổ của kỷ nguyên internet. Web3 là tuy mới vẫn đang ở giai đoạn đầu, nhưng nó đã và sẽ mang lại rất nhiều thay đổi trong tương lai. Vậy Web3 là gì? Nó ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống của chúng ta. Mời bạn cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây.

Web3 là gì?

Web3 (thường được gọi là Web3) là thế hệ thứ 3 của internet, nơi tạo ra trang web và ứng dụng có thể kết nối các dữ liệu với nhau theo cách phi tập trung nhằm mục đích mang lại trải nghiệm người dùng nhanh hơn và được cá nhân hóa hơn. Đây là loại công nghệ web mới tiên tiến hơn so với hai thế hệ trước là Web 1.0 Web 2.0. Web3 được xây dựng bằng trí tuệ nhân tạo (AI), máy học (machine learning) và web ngữ nghĩa (Semantic Web) và kết hợp hệ thống bảo mật blockchain giữ cho website được bảo mật an toàn. 

Web3 tập trung vào tính mở và tối ưu thêm tiện ích như AI, Blockchain, Metaverse giúp cho internet trở nên chân thật hơn. Web3 có tính chất phi tập trung cộng thêm hoạt động trên mạng lưới blockchain nên khi tạo tạo các ứng dụng trên đây mọi người đều có thể truy cập cùng một lúc.

Ví dụ, nếu bạn đang lái xe và bạn muốn tìm đường. Thay vì phải thao tác bằng tay hoặc search google thì bạn chỉ cần giao tiếp với ứng dụng của Web3 những gì bạn muốn. Chẳng hạn “tôi muốn đến Sapa”, khi đó hệ thống sẽ tự chọn cho bạn đường đi tối ưu nhất mà không phải thao tác gì nhiều.

Web3 hoạt động như thế nào?

Web3 được xem là một sự tiến bộ lớn trong lịch sử phát triển của web, được thiết kế để xử lý và quản lý dữ liệu một cách hiệu quả hơn so với các phiên bản trước đó. Với Web 2.0, người dùng sẽ tương tác với phần giao diện người dùng trên trình duyệt, sau đó thông tin sẽ được truyền qua phía server, nơi mà mã code được lưu trữ trên đó. Backend sẽ tiếp nhận các yêu cầu từ frontend và truy vấn cơ sở dữ liệu của chính nó để lấy thông tin cần thiết. Cuối cùng, thông tin được trả về và gửi cho người dùng thông qua trình duyệt internet.

Nhưng với phiên bản 3.0, tất cả những thông tin, dữ liệu sẽ được ghi lại trong blockchain theo cách phi tập trung giúp tăng tính bảo mật và đảm bảo tính toàn vẹn của dữ liệu.

Sự khác biệt giữa web 1.0, web 2.0 và Web3

Các tính năng chính của Web3 là gì?

Web3 có 4 tính năng chính cần xem xét như:

Semantic web

Semantic web là một trong những thành phần quan trọng để xây dựng web3. Đây là web nâng cao có chức năng nghiên cứu mối quan hệ giữa các từ ngữ để máy tính phân tích trong mạng lưới dữ liệu rộng lớn từ Web, bao gồm nội dung, giao dịch và liên kết giữa con người với nhau. Việc Semantic web dạy máy tính phân tích từ sẽ mang lại cho người dùng internet có trải nghiệm tốt hơn nhờ nhận được các kết nối dữ liệu nâng cao.

Ubiquity

Ubiquity (tính phổ biến) là Web3 giúp mọi người có thể truy cập internet ở mọi nơi, bất kì lúc nào.

Trí tuệ nhân tạo

Khi trí tuệ nhân tạo trở nên tiên tiến hơn, máy tính sẽ có thể hiểu và diễn giải ngôn ngữ của con người giống như cách con người làm trong Web3. Điều này sẽ giúp máy tính dễ dàng phân biệt thông tin hơn và cung cấp cho người dùng trải nghiệm cá nhân hóa hơn. Trước đó, Web 2.0 cũng có các khả năng tương tự, nhưng nó vẫn dựa vào con người là phần lớn.

Đồ họa 3D

Web3 sẽ tạo ra sự thay đổi lớn, trong đó năng cấp web 2D đơn giản thành Web3D thực tế hơn. Các thiết kế 3D được sử dụng rộng rãi trong các trang web và dịch vụ, cho phép các lĩnh vực khác nhau tham gia Metaverse.

Lợi ích của Web3 là gì?

Web3 được xem là một sự tiến bộ lớn trong lịch sử phát triển của web, một số lợi ích mà nó mang lại như:

Tăng cường bảo mật và quyền riêng tư

Web3 sử dụng mật mã để bảo vệ dữ liệu của người dùng, làm cho dữ liệu an toàn hơn. Ngoài ra, việc sử dụng công nghệ chuỗi khối cho phép các giao dịch an toàn hơn giữa những người dùng. Công nghệ chuỗi khối có thể tạo ra một “sổ cái bất biến” về các giao dịch và hoạt động, có thể cung cấp nguồn xác thực đáng tin cậy cho thông tin.

Tăng tính tương tác và linh hoạt

Web3 cho phép tương tác nhiều hơn giữa những người dùng và trang web. Người dùng có thể truy cập nội dung từ nhiều nguồn cùng một lúc mà không cần phải rời khỏi trang web mà họ đang truy cập. Nó cũng cho phép thiết kế linh hoạt hơn, vì các trang web có thể được thiết kế lại để trông khác nhau ở các quốc gia khác nhau hoặc trên toàn thế giới.

Tính minh bạch cao

Dù người dùng cuối sử dụng nền tảng blockchain nào đều có thể theo dõi và inspect code từ nền tảng đó. Tất cả những dữ liệu khó bị sửa đổi, do đó dễ dàng cho việc kiểm soát. 

Phạm vi tiếp cận toàn cầu lớn hơn

Với tính tương tác và tính linh hoạt tăng lên, Web3 có thể tiếp cận nhiều đối tượng hơn. Có nghĩa là các doanh nghiệp muốn thu hút khách hàng toàn cầu sẽ dễ dàng hơn khi sử dụng công nghệ Web3.

Tạo hồ sơ duy nhất

Web3, người dùng không cần tạo hồ sơ cho từng nền tảng khác nhau như trước đây. Với một profile duy nhất và người dùng sẽ sở hữu thông tin cho tất cả các nền tảng khác. Người dùng có quyền quyết định chia sẻ hay bán thông tin của mình, ngoài ra thì không công ty nào có thể truy cập vào data của họ.

Xử lý dữ liệu nâng cao

Web3 cho phép tích hợp trí tuệ nhân tạo để phân tích một lượng dữ liệu lớn. Do đó giúp cải thiện trải nghiệm người dùng và khả năng tìm kiếm thông tin trên web được tốt hơn.

Các ứng dụng chính của Web3

Với cốt lõi là chuỗi khối, Web3 giúp mở rộng phạm vi ứng dụng và dịch vụ mới, chẳng hạn như:

1. NFT: Mã thông báo không thể thay thế (NFT) là mã thông báo duy nhất riêng lẻ và được lưu giữ trong một chuỗi khối với hàm băm mật mã.
2. DeFi: Công nghệ chuỗi khối phi tập trung đang được sử dụng làm nền tảng cho tài chính phi tập trung (DeFi), một trường hợp sử dụng mới cho Web3 cho phép cung cấp các dịch vụ tài chính vượt ra ngoài các hạn chế của cơ sở hạ tầng ngân hàng tập trung thông thường.
3. Tiền điện tử: Một vũ trụ tiền mới cố gắng khác biệt với thế giới tiền mặt truyền thống đang được tạo ra thông qua các ứng dụng Web3 như tiền điện tử như Bitcoin.
4. dApp: Các ứng dụng phi tập trung (dApps) là các ứng dụng chạy theo chương trình và được ghi vào một sổ cái bất biến. Chúng được xây dựng dựa trên blockchain và sử dụng các hợp đồng thông minh để tạo điều kiện cung cấp dịch vụ.
5. Cầu nối xuyên chuỗi: Trong thời đại Web3, có rất nhiều chuỗi khối và cầu nối xuyên chuỗi cung cấp một số loại kết nối giữa chúng.
6. DAO: DAO sẵn sàng đảm nhận vai trò của các cơ quan quản lý của Web3, cung cấp một số cấu trúc và quản trị phi tập trung.

Ưu điểm và nhược điểm của Web3

Khó có thể khẳng định ưu nhược điểm của Web3 bởi vì hầu hết các thành phần của Web3 đều mới - tất cả chúng có thể đều được thổi phồng. Tuy nhiên, đây là một số lợi ích mà bạn có thể mong đợi từ một trang web phi tập trung do người dùng quản lý:

Ưu điểm của Web3:

1. Về mặt bảo mật dữ liệu, người dùng cuối sẽ được hưởng lợi nhiều nhất từ ​​​​việc mã hóa dữ liệu.
2. Do lưu trữ dữ liệu phi tập trung, người dùng sẽ có thể truy cập dữ liệu trong mọi tình huống. Người dùng sẽ nhận được nhiều bản sao lưu để hỗ trợ họ nếu máy chủ gặp sự cố.
3. Hầu hết các hệ thống chuỗi khối được phát triển bởi các tổ chức phi lợi nhuận, cung cấp nền tảng chuỗi khối nguồn mở cho phép thiết kế và phát triển hợp tác.
4. Dữ liệu sẽ được cung cấp từ bất kỳ vị trí nào và trên bất kỳ thiết bị nào.
5. Dự đoán và cá nhân hóa hỗ trợ AI và ML sẽ giúp web phản hồi nhanh hơn với người dùng.
6. Web3 rất hữu ích cho các việc giải quyết vấn đề.

Nhược điểm của Web3:

1. Để làm cho công nghệ có thể tiếp cận được với nhiều người hơn trên toàn thế giới, chất lượng của thiết bị sẽ cần phải được nâng cấp.
2. Blockchains và dApps thường sử dụng nhiều tài nguyên và yêu cầu nâng cấp phần cứng đắt tiền.
3. Bất kỳ trang web nào được xây dựng trên công nghệ web 1.0 sẽ trở nên lỗi thời khi Web3 được triển khai đầy đủ trên Internet.
4. Công nghệ Web3 thông minh, hiệu quả và dễ truy cập hơn so với các thế hệ trước. Tuy nhiên, công nghệ này chưa hoàn toàn sẵn sàng để sử dụng chung.
5. Với khả năng truy cập thông tin của người dùng dễ dàng hơn và giảm quyền riêng tư, việc quản lý danh tiếng trên Web3 sẽ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Khi nào Web3 sẽ được phát hành?

Phải mất hơn 10 năm để chuyển đổi từ Web 1.0 sang Web 2.0 và hầu hết các nhà quan sát đều cho rằng sẽ mất khoảng thời gian đó, nếu không muốn nói là lâu hơn, để triển khai đầy đủ và định hình lại web thành Web3.

Xu hướng Web3 đã nằm trong tầm ngắm của các chuyên gia, quá trình token hóa nội dung web đã diễn ra. Gartner dự đoán rằng 25% doanh nghiệp sẽ có ứng dụng phi tập trung vào năm 2024 nhưng sẽ sử dụng chúng bên trong các ứng dụng tập trung. Các công ty truyền thông xã hội, đặc biệt là Meta, đang bắt đầu cung cấp nội dung metaverse do người dùng tạo. Các thương hiệu lớn bao gồm Starbucks và NBA đã bắt đầu cung cấp NFT.

Các đối thủ nặng ký của Web 2.0, bao gồm Google, Meta và Microsoft, gần đây đã thêm các tính năng chuỗi khối vào một số sản phẩm của họ và gắn nhãn chúng là "Web3", để tận dụng sức hút của từ khóa này.

Tuy nhiên, những dự đoán về sự xuất hiện của Web3 là không đáng tin cậy. Một số dự đoán nó sẽ ở đây 15 năm trước. Nhưng hiện tại thì nó vẫn đang trong quá trình phát triển. Một nhà phân tích trong ngành xác nhận rằng các công nghệ cốt lõi của nó mới đang nổi lên và chỉ mới trở nên thiết thực, có lẽ Web3 cần ít nhất một thập kỷ nữa.

Xu hướng phát triển Web3 trong tương lai của internet

Thế giới đang trên đường tiến tới Internet nơi mọi người có toàn quyền kiểm soát dữ liệu và quyền riêng tư của họ đồng thời cho phép các công ty khai thác nó. Tất cả những điều này sẽ được thực hiện nhờ công nghệ chuỗi khối.

Do đó, Web3 sẽ đẩy nhanh việc sử dụng dữ liệu người dùng một cách công bằng và minh bạch, từ các kết quả tìm kiếm được cá nhân hóa đến các công cụ phát triển đa nền tảng và đồ họa 3D. Internet sẽ trở nên đắm chìm và hấp dẫn hơn trong những năm tới.

Web3 tận dụng công nghệ AI, Machine Learning và chuỗi khối. Nó dự kiến ​​​​sẽ có thể giao tiếp trong thế giới thực. Vì vậy, nếu mọi việc suôn sẻ, Web3 sẽ là tương lai của internet.

Câu hỏi thường gặp về Web3

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp của mọi người về Web3.

Web3 có giống với Web ngữ nghĩa không?

Semantic Web (Web ngữ nghĩa) là một trong những phần thiết yếu của Web3 vì nó là thứ làm cho ý nghĩa của nội dung web và lệnh của người dùng trở nên dễ hiểu đối với AI. Từ đó thúc đẩy khả năng phản hồi và cá nhân hóa cao hơn vốn là những lợi ích chính của Web3. Tuy nhiên, Web3 yêu cầu các nền tảng kỹ thuật khác bên cạnh Semantic Web - cụ thể là blockchain.

Web3 có giống với metaverse không?

Bạn có thể nghĩ về metaverse như một trải nghiệm người dùng được tăng cường với thực tế ảo và 3D, biến internet thành một không gian ảo cho phép mọi người làm những việc không thể thực hiện được trong thế giới thực. Siêu dữ liệu sẽ yêu cầu chuỗi khối, phần quan trọng nhất của Web3, để phân cấp và bảo mật nội dung kỹ thuật số và mã hóa tài sản của nó. 

Về lý thuyết, Web3 có thể tồn tại trước metaverse. Để một thế giới ảo duy nhất được tạo ra, Web3 sẽ cần phải thay thế cơ sở hạ tầng cơ bản của web ngày nay, hoặc ít nhất là các phần chính của nó.

Web3 và blockchain có liên quan như thế nào?

Blockchains là cơ sở hạ tầng cơ bản cho mô hình dữ liệu phi tập trung của Web3. Các công nghệ dựa trên Blockchains - đặc biệt là tiền điện tử, dApps, NFT và hợp đồng thông minh - dự kiến ​​sẽ đóng vai trò chính trong trải nghiệm web được cá nhân hóa và phân tán cao hơn của Web3.

Ai đã tạo ra Web3?

Không một cá nhân hay tổ chức nào đưa ra ý tưởng hoặc các thành phần kỹ thuật. Nếu bạn phải kể tên một người, thì đó sẽ là Tim Berners-Lee, người đã phát minh ra World Wide Web và đã ủng hộ mạnh mẽ cho Semantic Web. Tuy nhiên, những người tạo ra Blockchains và các công nghệ chạy trên đó - tiền điện tử, hợp đồng thông minh và DAO - cũng như các tổ chức phi lợi nhuận và các công ty đang thương mại hóa Blockchains, cũng xứng đáng được nhắc đến.

Web3 có thể bị hack không?

Bất chấp những tuyên bố cực đoan của những "tín đồ thực sự" về blockchain, các blockchain lớn và tiền điện tử thỉnh thoảng vẫn bị hack. Có rất ít lý do để tin rằng khi nó xuất hiện, Web3 cũng sẽ không dễ bị tổn thương, vì chuỗi khối là phần quan trọng nhất trong nền tảng của nó.

Bài viết này đã giúp chúng ta hiểu hơn về Web3 và dự đoán được thay đổi trong những năm sắp tới về xu hướng internet. Mặc dù Web3 vẫn đang ở giai đoạn đầu, nhưng nó đã thay đổi cách chúng ta sử dụng Internet và cho chúng ta thấy được tương lai của internet sắp tới.