Trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như hiện nay, mạng máy tính trở thành một phần không thể thiếu để hỗ trợ việc trao đổi, chia sẻ thông tin qua lại. Vậy mạng máy tính là gì? Mạng máy tính có những lợi ích gì với đời sống? Ở bài viết này, LPTech sẽ giải đáp tất tần tật những thắc mắc này cho bạn.

Mạng máy tính là gì?

Mạng máy tính (Computer network) được hiểu là hệ thống mạng viễn thông được tạo ra khi kết nối nhiều máy tính lại với nhau để trao đổi hoặc chia sẻ thông tin qua lại. Sự kết nối này được thực hiện qua các thiết bị kết nối mạng và các phương tiện truyền thông. Nhờ đó, các máy tính có thể trao đổi dữ liệu qua lại với nhau.

Mỗi máy tính trong mạng được kết nối qua mạng không dây hoặc dây cáp mạng. Khi kết nối mạng, chúng có thể gửi nhận dữ liệu qua internet. Nhờ vào hệ thống mạng máy tính, bạn có thể gửi email, chia sẻ file, truy cập vào website từ bất kỳ chiếc máy tính nào trong mạng.

Thành phần của mạng máy tính

Sau khi đã tìm hiểu mạng máy tinh là gì, tiếp theo hãy cùng LPTech điểm qua các thành phần của một mạng máy tính. 

Một hệ thống mạng máy tính có 4 thành phần chính:

• Các thiết bị đầu cuối bao gồm máy tính, máy in, điện thoại, máy quét,... Các thiết bị này được kết nối với nhau qua thiết bị kết nối hoặc qua môi trường truyền dẫn thông tin.
• Môi trường truyền dẫn thông tin: Bao gồm các thiết bị kết nối không dây như bộ phát sóng, bộ truyền tín hiệu,...
• Các thiết bị kết nối vật lý: Bao gồm dây nối, module,... nhằm để kết nối từ thiết bị này qua thiết bị khác.
• Phần mềm thực hiện trao đổi thông tin trong mạng máy tính: Đây là những ứng dụng, chương trình cài đặt trên các thiết bị đầu cuối để chia sẻ thông tin qua đường truyền không dây.

Lợi ích của mạng máy tính là gì?

Sự ra đời của mạng máy tính mang đến rất nhiều lợi ích cho cuộc sống ngày nay. Dưới đây là các lợi ích của mạng máy tính:

Chia sẻ thông tin nhanh chóng

Hệ thống mạng máy tính cho phép bạn trao đổi, giao tiếp và chia sẻ thông tin nhanh chóng giữa các người dùng. Bạn có thể dùng email, chat, video call hoặc các ứng dụng mạng xã hội khác để có thể liên lạc với nhau dễ dàng hơn. 

Ngoài ra, mạng máy tính cũng hỗ trợ chia sẻ thông tin, tài liệu nhanh chóng và đơn giản từ những tập tin nhỏ cho đến việc cộng tác trên cùng một tài liệu.

Giúp tiếp cận nguồn thông tin rộng lớn

Mạng máy tính là phương tiện để mọi người kết nối với internet, từ đó truy cập được lượng thông tin khổng lồ hơn cả. Nhờ đó, người dùng có thể truy cập vào nhiều website, cơ sở dữ liệu, thư viện online, bảng báo cáo, tài nguyên nghiên cứu,... để tìm kiếm các thông tin cho mục đích học tập, nghiên cứu và giải trí.

Cùng chia sẻ nguồn tài nguyên

Mạng máy tính cho phép người dùng chia sẻ các nguồn tài nguyên như máy tính, máy in, máy photocopy, máy chủ, ổ cứng,... Bạn không cần phải dùng 1 máy in riêng cho mỗi máy tính mà có thể dùng chung các nguồn tài nguyên này cho một mạng máy tính. Từ đó, bạn có thể tiết kiệm được tối ưu chi phí và sử dụng tài nguyên hợp lý hơn.

Hỗ trợ làm việc từ xa

Với mạng máy tính, bạn có thể làm việc từ xa tại bất cứ nơi nào miễn là địa điểm có kết nối với internet. Sự ra đời của mạng máy tính giúp hỗ trợ phát triển các công việc làm online, việc từ xa và linh hoạt về thời gian, địa điểm hơn trước đây rất nhiều.

Lúc này, bạn không cần đến văn phòng nhưng vẫn có thể truy cập mạng dữ liệu, thông tin chung của công ty từ xa. Điều này giúp bạn vẫn đảm bảo được công việc dù ở bất kỳ nơi đâu.

Giúp tăng hiệu suất làm việc

Mạng máy tính ngày nay cung cấp nhiều dịch vụ để tăng hiệu suất làm việc như email cho doanh nghiệp, chia sẻ tài liệu từ xa, tương tác với khách hàng từ xa,... Ngoài ra, nó còn có thể cải thiện quy trình làm việc, tăng khả năng hợp tác, chia sẻ thông tin và giúp bạn tổ chức hệ thống công việc hiệu quả hơn.

Dùng cho mục đích truyền thông và giải trí

Mạng máy tính cung cấp nền tảng tuyệt vời cho hoạt động truyền thông và giải trí cho mọi người. Bạn có thể nghe nhạc, xem phim, chơi game online khi có kết nối internet. Bên cạnh đó, nó cũng cho phép bạn tải hoặc gửi đi các âm thanh, hình ảnh nhanh chóng và dễ dàng. 

Các trang mạng xã hội hiện nay hoạt động trên cơ sở của mạng máy tính, giúp người dùng có thể trao đổi, nhắn tin, gọi video,... với nhau trực tuyến.

Nền tảng để phát triển công nghệ

Sự phát triển của mạng máy tính là nền tảng cho việc nghiên cứu và phát triển công nghệ. Nó cung cấp một nền tảng rộng lớn để bạn chia sẻ, trao đổi các ý tưởng, kiến thức cho việc phát triển công nghệ. Cũng nhờ vào nó, các nhà kỹ sư và phát triển phần mềm có thể tiếp cận nguồn tài nguyên thông tin rộng lớn để nghiên cứu và thử nghiệm các công nghệ mới.

Hỗ trợ chương trình giáo dục từ xa

Với sự phát triển của mạng máy tính, ngày nay chúng ta có thể tham gia các khóa học online, từ xa một cách đơn giản. Bạn có thể tham gia các khóa học MOOC (Massive Open Online Course). Mạng máy tính đã cung cấp cho chúng ta môi trường thuận tiện để tương tác, truy cập tài liệu, trao đổi với giáo viên, thực hành và làm bài kiểm tra ngay trên trực tuyến.

Phân loại mạng máy tính theo chức năng

Trong phân loại theo chức năng, mạng máy tính được chia làm 3 mô hình. Bao gồm:

Mô hình mạng P2P (Peer-to-peer)

Đây là mô hình mạng còn được gọi là mạng ngang hàng. Với mô hình này, các máy tính tham gia vào có vai trò tương tự nhau. Các tài nguyên được chia sẻ đồng đều giữa các thiết bị máy tính. Tuy nhiên, mô hình này không được khuyến khích sử dụng cho mô hình mạng quy mô lớn vì có những rủi ro về bảo mật.

Ưu điểm của mô hình mạng này là tính độc lập, linh hoạt và tính khả dụng cao. Trong cùng một mạng, các thiết bị có thể chia sẻ tài nguyên với nhau mà không phải phụ thuộc vào một máy chủ duy nhất. Ngoài ra, mạng P2P cũng giúp tối ưu hóa chi phí vì không cần dùng 1 máy chủ trung tâm để cung cấp các dịch vụ khác.

Mô hình Client - Server

Trong mô hình này, sẽ có 1 - 2 máy mang nhiệm vụ là máy chủ quản lý cung cấp tài nguyên. Các máy thực hiện nhiệm vụ quản lý gọi là máy chủ (Server), những máy tính còn lại gọi là máy khách (Client).

Mô hình Client - Server giúp quản lý và kiểm soát hệ thống mạng dễ dàng hơn vì chúng được lưu trữ trên cùng 1 máy chủ trung tâm. Mô hình này cũng giúp tăng khả năng bảo mật vì máy chủ có thể kiểm soát truy cập vào các nội dung trong hệ thống mạng.

Tuy nhiên, mô hình này đòi hỏi phải có một máy chủ truy tâm để duy trì và cung cấp dịch vụ cho các máy khách. Việc này đòi hỏi chi phí đắt đỏ hơn để triển khai. Ngoài ra, việc phụ thuộc vào một máy chủ có thể khiến hệ thống gặp vấn đề bảo mật do sự tấn công của virus hoặc hacker.

Mô hình trên nền website

Với mô hình này, người dùng chỉ cần kết nối với internet để sử dụng trình duyệt web bất kỳ. Từ đó, người dùng có thể chia sẻ dữ liệu, xem phim, gửi tin nhắn, chat online,.... Mạng máy tính này tạo được sự thuận tiện và linh hoạt cho người dùng. Bạn có thể truy cập vào tài nguyên mạng từ bất cứ nơi đâu, bất kỳ lúc nào, miễn là có kết nối internet và trình duyệt web.

Tuy nhiên, mô hình này có hạn chế là việc truy cập các dịch vụ và tài nguyên phụ thuộc nhiều vào kết nối internet. Nếu đường truyền internet có trục trặc, không ổn định, người dùng có thể không truy cập được mạng máy tính trơn tru như bình thường. Bên cạnh đó, vấn đề bảo mật mạng cũng được quan tâm vì nếu website bị virus có thể khiến dữ liệu thông tin của người dùng bị hacker đánh cắp.

Mô hình mạng này được lựa chọn phổ biến hơn trong các tổ chức và doanh nghiệp vì tính thuận tiện và dễ sử dụng. Dù vậy, mối lo ngại về tính bảo mật và độ ổn định của internet cũng là vấn đề được quan tâm hơn cả. 

Ngoài ra để có được khả năng truy cập internet ổn định cũng cần phải có một dịch vụ hosting uy tín và trách nhiệm.

Phân loại mạng máy tính theo mô hình kết nối mạng

Với cách phân loại này, mạng máy tính được chia làm 5 loại như sau:

Mạng LAN

Mạng LAN hay còn gọi là mạng cục bộ, là loại để kết nối các máy tính trong phạm vi nhỏ, có thể là văn phòng hoặc trong nhà. Để kết nối hệ thống mạng máy tính LAN, người dùng cần có 2 thiết bị:

• Card giao tiếp mạng (NIC)
• Thiết bị truyền dẫn có dây hoặc không dây

> Xem thêm thông tin chi tiết về: Mạng LAN là gì? Kết nối máy tính như thế nào? Các loại kết nối LAN

Mạng WAN

Đây là loại mạng diện rộng có thể kết nối các thiết bị máy tính ở xa với nhau, có thể là trong cùng thành phố hoặc quốc gia. Nói đơn giản, mạng WAN là khi người dùng kết nối hai hay nhiều mạng LAN lại với nhau. Mạng WAN lớn nhất thế giới hiện nay được công nhận là hệ thống mạng internet.

Mạng MAN

Mạng MAN là mạng liên kết nhiều mạng LAN qua các phương tiện truyền dẫn, ví dụ như dây cáp. Loại mạng này có thể kết nối trong một phạm vi lớn hơn mạng LAN, thường là trong thị trấn, thành phố, tỉnh,....

Mạng MAN được sử dụng chủ yếu cho các doanh nghiệp, tổ chức có nhiều chi nhánh, bộ phận tại nhiều nơi.

Mạng Intranet

Loại mạng này được gọi là mạng nội bộ mở rộng. Người dùng sử dụng mạng này có thể tìm thấy các thông tin về nguồn lực của mình mà không cần tra cứu bên ngoài. Mạng Intranet bao gồm các mạng LAN, mạng WAN và mạng MAN.

Mạng SAN

Mạng SAN cung cấp hệ thống cơ sở hạ tầng có tốc độ cao để chuyển đổi dữ liệu nhanh chóng giữa máy chủ và máy khách. Hiệu suất của máy chủ mạng SAN rất nhanh, khoảng cách giữa các máy chủ trong loại mạng này có thể lên đến 10km.

Mạng máy tính là một bước tiến phát triển mới trong ngành công nghệ, giúp hỗ trợ cho việc trao đổi, chia sẻ thông tin được nhanh chóng và thuận tiện hơn. Qua bài viết trên đây, LPTech hy vọng đã giúp bạn giải đáp được các thắc mắc mạng máy tính là gì và lợi ích của mạng máy tính. Chúc bạn sử dụng mạng máy tính hiệu quả để hỗ trợ công việc nhé!