Spam là một thuật ngữ không còn xa lạ với chúng ta trong thời đại công nghệ hiện nay. Chúng xuất hiện ở khắp mọi nơi từ Email cho tới các trang mạng xã hội như Facebook, Skype, Zalo… Thế nhưng có rất nhiều người vẫn còn mơ hồ chưa hiểu rõ về Spam là gì cũng như cách xử lý Spam sao cho hiệu quả nhất. Hãy cùng LPTech giải đáp thắc mắc qua những thông tin dưới đây.

Spam là gì?

Viết tắt của cụm từ Stupid Pointless Annoying Messages - Spam là những bức thư ngu ngốc, khiếm nhã gây khó chịu. Hay nói một cách đơn giản, spam là khi bạn nhận được những bức thư không mong muốn với nội dung, thông điệp là các tin nhắn trêu đùa, tin quảng cáo,… mà bạn không hề muốn tiếp nhận. Đây là một thuật ngữ quen thuộc trong thời đại công nghệ số phát triển như hiện nay.

Chúng ta thường bắt gặp spam nhất là ở trên nền tảng mạng xã hội facebook, twitter, skype hay ứng dụng trò chuyện như zalo, viber,... thậm chí đến các tin nhắn từ gmail. Người dùng bị tấn công bởi các tin không mong muốn mà họ cũng không biết vì sao lại nhận được chúng.

Nguồn gốc của Spam

Spam xuất hiện vào năm 1978, khi một người đàn ông gửi thư quảng cáo sản phẩm mới của mình đến cùng lúc nhiều người. Thay vì gửi thư cho từng người, ông ta đã gửi bức thư có nội dung y hệt nhau đến 393 người cùng lúc.

Như vậy, ban đầu spam chính là một thuật ngữ nói về việc gửi thư điện tử (email) đến nhiều người cùng một lúc. Nội dung của những bức thư được xem là thư rác, thư linh tinh có có thể không có ý nghĩa, hoặc mang tính chất quảng cáo về sản phẩm mà không được sự đồng ý của những người nhận.

Có rất nhiều trường hợp người dùng mất cảnh giác, click vào những đường link trong tin nhắn spam và làm theo hướng dẫn, kết quả thông tin cá nhân bị lấy cắp. Tuy nhiên, cũng có những trường hợp bạn gửi thư sai cách (đặc biệt trong email) dẫn tới tin nhắn rơi vào mục spam của người nhận mặc dù nội dung thư không phải mục đích quảng cáo.

Mục đích của Spam

Spam mang đến những trải nghiệm KHÔNG TỐT cho người dùng, vậy mục đích của spam là gì?

Quảng cáo

Nhiều doanh nghiệp hiện nay muốn giới thiệu nội dung quảng cáo thương hiệu đến nhiều khách hàng với mong muốn một trong số họ sẽ quan tâm và chuyển đổi hành vi mua hàng. Nhưng hình thức quảng cáo này đạt tỷ lệ hiệu quả cao và spam sẽ không có gì nghiêm trọng khi thông tin gửi 1 lần cho 1 người.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp lại spam quảng cáo quá nhiều lần làm hình thức này phản tác dụng, khách hàng cảm thấy phiền và mất thời gian xóa các tin nhắn vô ích thậm chí có ấn tượng xấu về thương hiệu.

Phát tán virus

Một vài đối tượng cố ý gửi những tin nhắn spam cho người dùng để phát tán virus gây hại. Nếu ai đó không may nhận được spam có chứa mã độc có thể bị mất thông tin, dữ liệu quan trọng. Thậm chí nguy hiểm hơn là làm hỏng máy tính hay điện thoại của bạn.

Spam "đơn thuần"

Spam "đơn thuần" chính xác là những câu nói, tin nhắn, bình luận,... được lặp đi lặp lại trên mạng xã hội nhưng không gây hại nghiêm trọng gì cả mà chỉ làm chúng ta khó chịu. Nó còn là cách thức mà các bạn trẻ ngày nay hay trêu nhau. Mục đích spam này thể hiện thông qua những hành vi như:

1. Mạng xã hội của bạn nhận thông báo các bài đăng hình ảnh, status được thả like trong cùng thời điểm.
2. Spam comment nhiều lần trong bài đăng của một người dùng khác.
3. Spam inbox thường trong các cuộc trò chuyện giữa bạn bè khi một người chưa trả lời tin nhắn.

Có thể thấy, loại spam này không mang nghĩa tiêu cực gì cả cũng không thực sự gọi là spam.

Lợi ích và tác hại của spam

Spam nhìn chung là một hành động xấu và gây ra nhiều tác hại hơn là lợi ích:

Lợi ích (đối với người gửi spam)

Spam cho phép người gửi tiếp cận một lượng lớn người dùng tiềm năng với chi phí thấp. Nhờ đó có thể giúp tăng khả năng nhận diện thương hiệu, mặc dù gây phiền nhiễu. Ngoài ra so với các hình thức quảng cáo khác, spam thường có chi phí thấp hơn nhiều.

Tác hại

Tuy nhiên, spam lại gây ra rất nhiều tác hại nghiêm trọng trên nhiều phương diện:

Đối với cá nhân: 

• Làm phiền và gây mất thời gian: Spam làm người nhận mất thời gian đọc, xóa hoặc xử lý những thông tin không mong muốn, gây cảm giác khó chịu và bực bội.
• Nguy cơ mất thông tin cá nhân: Spam thường chứa các liên kết lừa đảo hoặc phần mềm độc hại, có thể đánh cắp thông tin cá nhân, tài khoản ngân hàng hoặc gây hại cho thiết bị của người nhận.
• Giảm hiệu suất làm việc: Spam làm gián đoạn công việc và gây mất tập trung, ảnh hưởng đến hiệu suất và năng suất làm việc của cá nhân.
• Gây stress và lo lắng: Việc liên tục nhận được spam có thể gây ra căng thẳng và lo lắng cho người nhận, đặc biệt là khi spam chứa nội dung đe dọa hoặc quấy rối.

Đối với doanh nghiệp:

• Giảm uy tín thương hiệu: Spam được coi là hành vi thiếu chuyên nghiệp và gây mất lòng tin đối với thương hiệu của người gửi.
• Ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh: Spam có thể làm tắc nghẽn hệ thống thư điện tử và mạng lưới của doanh nghiệp, gây gián đoạn hoạt động kinh doanh và làm giảm năng suất làm việc.
• Tốn kém chi phí: Doanh nghiệp phải chi trả chi phí để lọc và xử lý spam, cũng như chi phí khắc phục hậu quả nếu bị tấn công bởi spam chứa mã độc.
• Vi phạm pháp luật: Tại nhiều quốc gia, việc gửi spam là hành vi vi phạm pháp luật và có thể bị xử phạt nặng.

Các hình thức spam hiện nay là gì?

Công nghệ thông tin ngày càng phát triển kéo theo các hình thức Spam ngày càng tinh vi và trở nên phức tạp gây nguy hiểm cho người dùng. Nếu như trước đây hình thức spam chủ yếu từ Spam Email và tin nhắn SMS thì ngày nay, spam còn phổ biến trên các mạng xã hội không chỉ với mục đích bán hàng mà còn là lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Spam Email

Đây là hình thức spam cơ bản được biết tới nhiều nhất và là nguồn gốc của thuật ngữ Spam. Những bức thư rác tự động không chỉ gây khó chịu mà còn khiến người dùng có thể gặp nguy hiểm vì nội dung thư có thể chứa các liên kết dẫn đến các website lừa đảo hoặc các trang web đang lưu trữ phần mềm độc hại.

Những kẻ gửi thư rác thu thập địa chỉ gmail từ các nhóm chat, website, danh sách khách hàng và thậm chí sử dụng virus để thu thập địa chỉ của người dùng.

Spam tin nhắn SMS

Khác với SMS Marketing thường được gửi từ các Brand lớn đã được đăng kí nội dung tin nhắn với nhà mạng. Tin nhắn SMS được cho là Spam thường đến từ những đầu số lạ hoặc mạo danh thương hiệu lớn gửi những nội dung rác thậm chí là lừa đảo tới người dùng. Việc doanh nghiệp gửi hàng loạt tin nhắn tới người dùng mà không đúng nhu cầu cần đọc của họ sẽ khiến khách hàng khó chịu và dẫn đến kết quả không như mong muốn.

Nhiều doanh nghiệp chọn cách giới thiệu minh khi mới bắt đầu cuộc trò chuyện để rút ngắn khoảng thời gian tiếp cận khách hàng. Điều này không những không những không mang lại hiệu quả cao mà còn khiến khách hàng cảm thấy nhàm chán, thiếu sự tò mò, không muốn tìm hiểu doanh nghiệp.

Spam Facebook

Hình thức spam trong facebook khá phổ biến hiện nay, cứ lặp đi lặp lại nhiều lần cùng một nội dung và gây khó chịu cho người dùng. cụ thể:

1. Các bình luận không liên quan đến bài viết: Các tài khoản mạng xã hội ảo thường vào các bài viết có lượng tương tác cao để đăng tải các tin nhắn quảng bá, giới thiệu một sản phẩm nào đó.
2. Đăng liên tục các bài tin tức: Khi bạn kết bạn hoặc like một trang nào đó trên Facebook, bạn sẽ gặp phải tình trạng các tài khoản, trang này liên tục đăng các thông tin không cần thiết làm loãng bảng tin của bạn, giảm sự tiếp xúc với những tài khoản bạn bè.

Nếu bạn là một người thường xuyên sử dụng mạng xã hội sẽ để ý thấy rằng trong các bài đăng, đặc biệt bài tin tức có thu hút nhiều người bên dưới bình luận sẽ có những liên kết website, nội dung không liên quan vào chủ đề của bài viết chính đó. Điều này không những chính chủ cảm thấy phiền phức mà ngay cả người dùng khác xem cũng vậy và thường được đánh dấu là spam. Để tránh bị đánh dấu bạn nên cung cấp thông tin có giá trị mà người dùng muốn đọc để thu hút sự quan tâm, tương tác của nhiều người.

Ngoài ra các trường hợp spam qua zalo, skype, messenger… cũng khá phổ biến hiện nay và đều chung một đặc điểm là các tài khoản người dùng thường xuyên nhận được tin nhắn quảng cáo, tin nhắn vô nghĩa mà bản thân người dùng không mong muốn nhận nó.

Spam Messenger

Cũng giống như các ứng dụng nhắn tin phổ biến khác như Zalo và Telegram, Messenger cũng không tránh khỏi tình trạng tin nhắn spam. Những tin nhắn spam Messenger thường chứa nội dung quảng cáo, mời chào mua hàng, thông báo trúng thưởng giả mạo, hoặc thậm chí là các liên kết và phần mềm độc hại. Việc liên tục nhận được những tin nhắn không mong muốn này không chỉ gây phiền toái mà còn làm người dùng mất tập trung và ảnh hưởng đến trải nghiệm sử dụng ứng dụng.

Spam Story

Spam story trên các nền tảng mạng xã hội như Instagram, Facebook, Snapchat,... là hành động đăng quá nhiều story (tin) trong một khoảng thời gian ngắn, thường với nội dung không có giá trị hoặc không liên quan đến nhau.

Spam Tiktok

Spam trên Tiktok là hành vi cố tình tăng lượt xem, lượt thích, lượt bình luận hoặc lượt chia sẻ cho video TikTok một cách giả tạo, nhằm mục đích tăng độ phổ biến của video hoặc tài khoản. Các hình thức spam này thường vi phạm chính sách của TikTok và có thể bị xử phạt. Các hành vi đó có thể kể đến như:

• Sử dụng bot để tự động bình luận hoặc thả tim vào video.
• Mua lượt xem, lượt thích hoặc lượt theo dõi từ các dịch vụ bên thứ ba.
• Tham gia vào các nhóm trao đổi follow/like để tăng tương tác ảo.

Ngoài ra một số còn còn mua hoặc buff follows ảo để trục lợi từ những lỗ hổng của nền tảng này. Vì vậy nếu là một chủ kênh tiktok thì bạn đừng dại mà thử những điều này nhé!

Cách xử lý spam hiệu quả mà bạn chưa biết

Spam làm bạn cảm thấy khó chịu không muốn nó xuất hiện nữa thì đã có giải pháp xử lý chúng, hãy làm theo cách sau đây:

Cách ngăn chặn Spam Email

Để ngăn chặn những email spam thì ngay sau khi đăng nhập gmail các bạn cần thực hiện các bước như sau:

1. Bước 1: Truy cập vào hộp thư đến và mở mail của người mà bạn muốn chặn.
2. Bước 2: Bạn nhấn vào biểu tượng dấu ba chấm ở góc bên phải mail sẽ có một list những tùy chọn hiện ra.
3. Bước 3: Nhấn vào “Block + tên người dùng” để chặn email từ người gửi đó.
4. Bước 4: Bạn chỉ cần nhấn “Chặn” là xác nhận hoàn thành.

>> Xem thêm: Cách làm Email Marketing hiệu quả và những điều mà bạn cần nắm rõ

Cách ngăn chặn Spam tin nhắn

Do việc quản lý sim thẻ tại Việt Nam chưa thực sự chặt chẽ nên hiện tại vẫn chưa có biện pháp nào có thể ngăn chặn hiệu quả được vấn đề spam sms. Người dùng di động chỉ có cách chặn trực tiếp số điện thoại gửi tin nhắn cho mình để không còn nhận được tin nhắn rác.

Cách chặn spam Facebook

Để chặn spam trên Facebook không có gì khó, bạn chỉ cần thiết lập lại các chế độ truy cập trên Facebook thành “bạn bè của bạn bè” sẽ hạn chế người lạ spam Facebook.

Bằng máy tính:

1. Bước 1: Đăng nhập tài khoản trên máy, sau đó nhấp vào biểu tượng tam giác chỉ xuống ở góc thanh thông báo, chọn Cài đặt.

2. Bước 2: Chọn Quyền riêng tư, chọn mục "Cách mọi người tìm và liên hệ với bạn" và điều chỉnh phần "Chỉnh sửa" từng mục mà bạn giới hạn như: Gửi lời mời kết bạn, tìm kiếm bằng email, hay số điện thoại. Sau đó bạn chọn chế độ: “Mọi người”, “bạn của bạn bè”, “bạn bè”, “chỉ mình tôi” hoặc “tùy chỉnh” theo ý muốn.

Bằng điện thoại

1. Bước 1: Ở phần giao diện chính của Facebook,, bạn nhấp vào biểu tượng 3 gạch ngang của "menu" và chọn mục "Cài đặt & Quyền riêng tư".
2. Bước 2: Tiếp tục ở mục "Lối tắt quyền riêng tư", ở phần "Quyền riêng tư" bạn tiếp tục chọn "Xem các cài đặt quyền riêng tư khác".
3. Bước 3: Lướt màn hình xuống bạn sẽ thấy "Cách mọi người tìm và liên hệ với bạn", nhấp chọn mục và chọn thiết lập các chế độ cài đặt và thực hiện tương tự như với máy tính.

Đối với những trường hợp bị người khác add vào các group facebook mà bạn không thích thì có thể tránh spam bằng cách thoát group và report, cách làm như sau:

1. Bước 1: Báo spam nhóm facebook mà bạn vừa bị add vào
2. Bước 2: Chọn rời khỏi nhóm
3. Bước 3: Sau khi rời khỏi nhóm facebook thì sẽ có một thông báo gửi đến bạn, lúc này bạn sẽ chọn mục “Ngăn người khác thêm bạn trở lại nhóm này”.

Còn đối với vấn đề spam bài viết trên Facebook, bạn chỉ cần chọn dấu ba chấm ở góc phải bài viết và chọn Tìm hỗ trợ hoặc báo cáo bài viết, sau đó thực hiện theo các yêu cầu của hệ thống. Hoặc đơn giản hơn bạn có thể chọn Ẩn/Bỏ theo dõi/Chặn nội dung hoặc người viết nội dung đó.

Cách chặn spam messenger

Facebook hiện có tính năng tin nhắn chờ, giúp giảm thiểu spam từ người lạ. Tuy nhiên nếu bạn đã lỡ chấp nhận tin nhắn và muốn báo cáo spam, hãy làm theo các bước sau: 

1. Mở ứng dụng Messenger và vào đoạn tin nhắn spam.
2. Nhấn vào tên tài khoản ở trên cùng.
3. Chọn "Có gì đó không ổn" > chọn lý do và mô tả chi tiết.
4. Nhấn "Đóng góp ý kiến" để hoàn tất.

Cách chặn spam Tiktok

TikTok là một nền tảng tuyệt vời để giải trí, nhưng đôi khi bạn có thể gặp phải những hành vi spam gây phiền nhiễu. Đừng lo lắng, bạn có thể dễ dàng xử lý tình huống này bằng một vài cách đơn giản:

• Báo cáo trực tiếp: Nếu thấy video hoặc tài khoản nào có dấu hiệu spam, hãy nhấn vào biểu tượng ba chấm và chọn "Báo cáo". TikTok sẽ xem xét và có biện pháp xử lý phù hợp.
• Chặn tài khoản: Nếu một tài khoản cứ liên tục gửi tin nhắn spam cho bạn, hãy vào trang cá nhân của họ, nhấn vào ba chấm và chọn "Chặn". Từ nay, họ sẽ không thể làm phiền bạn nữa.
• Chặn từ khóa: TikTok có tính năng "Chặn từ khóa" rất tiện lợi. Bạn chỉ cần nhập những từ khóa thường xuất hiện trong nội dung spam, và TikTok sẽ tự động chặn các video hoặc bình luận chứa những từ đó.
• Quản lý quyền riêng tư: Hãy vào cài đặt quyền riêng tư của bạn và tùy chỉnh lại để kiểm soát chặt chẽ hơn những ai có thể nhắn tin, xem video hay tương tác với bạn trên TikTok.

Chắc hẳn ai trong số chúng ta cũng đều đã nhận những tin nhắn Spam ở bất kỳ hình thức nào. Vì vậy, việc hiểu rõ spam sẽ giúp bạn hạn chế những rủi ro, bảo vệ an toàn thông tin cá nhân và tránh lãng phí thời gian vào những nội dung thư rác. Hy vọng những thông tin mà LPTech chia sẻ trên đây sẽ hữu ích đối với bạn.