Dù là trong lĩnh vực tiếp thị hay lập trình, việc theo dõi và quản lý trạng thái người dùng là một yếu tố cực kỳ quan trọng. Một trong những cơ chế quan trọng giúp giải quyết vấn đề này chính là session. Vậy session là gì và tại sao nó lại quan trọng? Hãy cùng LPTech khám phá trong bài viết dưới đây nhé!

Session là gì?

Session, hay còn gọi là phiên làm việc, là dữ liệu được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu của máy chủ khi một hành động kết nối nào đó được thực hiện. Trong suốt thời gian người dùng tương tác với một ứng dụng trên thiết bị di động hay một địa chỉ website, một phiên session sẽ được tạo ra và duy trì để theo dõi các hoạt động của người dùng đó.

Ví dụ: Khi bạn vào Shopee săn sale 00:00h ngày 10/10, vì đã đăng nhập trước đó nên chỉ cần bạn click vào mở ứng dụng Shopee ra, phiên của bạn sẽ bắt đầu. Lúc này mọi thao tác của bạn trên ứng dụng như tìm kiếm sản phẩm, lưu sản phẩm, bỏ vào giỏ hàng, thanh toán,... đều được CSDL của Shopee lưu lại thông qua session. Dựa vào session này mà app có thể gợi ý cho bạn một số sản phẩm liên quan và giữ hàng trong giỏ cho đến khi bạn thanh toán. Phiên hoạt động sẽ kết thúc khi bạn tắt app để đi ngủ sau khi săn sale thành công.

Session ID là gì?

Session ID là một chuỗi ký tự duy nhất được tạo ra để xác định một session. Khi một session được khởi tạo, máy chủ sẽ tạo ra một Session ID và gửi nó đến trình duyệt của người dùng. Trình duyệt sẽ lưu trữ Session ID này (thường là trong cookie) và gửi lại cho máy chủ trong các yêu cầu tiếp theo. Điều này cho phép ứng dụng nhận diện và theo dõi người dùng mà không cần yêu cầu họ đăng nhập lại hoặc nhập thông tin cá nhân mỗi khi họ chuyển từ trang này sang trang khác. 

Lợi ích khi sử dụng session

Sử dụng session trong phát triển ứng dụng web mang lại nhiều lợi ích đáng kể, giúp tối ưu hóa trải nghiệm người dùng và nâng cao hiệu suất của ứng dụng. Dưới đây là một số lợi ích nổi bật của session:

Quản lý trạng thái người dùng hiệu quả

Khi người dùng truy cập vào trang web, session cho phép lưu trữ thông tin như thông tin đăng nhập, giỏ hàng, và tùy chọn cá nhân. Điều này có nghĩa là người dùng có thể chuyển đổi giữa các trang mà không cần phải đăng nhập lại hoặc mất đi thông tin đã nhập, tạo ra trải nghiệm mượt mà và tiện lợi hơn.

Tăng cường bảo mật

Session thường an toàn hơn so với cookie trong việc lưu trữ thông tin nhạy cảm. Dữ liệu được lưu trữ trên máy chủ, giúp giảm thiểu nguy cơ bị đánh cắp thông tin người dùng. Điều này rất quan trọng đối với các ứng dụng yêu cầu bảo mật cao, chẳng hạn như các trang web ngân hàng hoặc thương mại điện tử, nơi thông tin cá nhân và tài chính cần được bảo vệ một cách tối ưu.

Tối ưu hóa hiệu suất

Khi sử dụng session, chỉ những thông tin cần thiết được lưu trữ, giúp giảm tải lượng dữ liệu cần truyền tải giữa máy chủ và máy khách. Điều này làm tăng tốc độ tải trang và cải thiện hiệu suất tổng thể của ứng dụng. Người dùng sẽ có trải nghiệm nhanh chóng và dễ dàng hơn khi tương tác với trang web.

Dễ dàng quản lý và mở rộng

Session cung cấp một phương thức đơn giản để quản lý thông tin người dùng mà không cần phải xây dựng cơ sở dữ liệu phức tạp. Lập trình viên có thể dễ dàng lưu trữ và truy xuất thông tin trong session, đồng thời có thể mở rộng chức năng mà không gặp khó khăn. Điều này giúp tiết kiệm thời gian và công sức trong quá trình phát triển ứng dụng.

Hỗ trợ các tính năng nâng cao

Session cho phép các nhà phát triển triển khai nhiều tính năng nâng cao như lưu trữ tạm thời dữ liệu giữa các lần truy cập, theo dõi hoạt động của người dùng, và cá nhân hóa trải nghiệm dựa trên hành vi trước đó. Điều này không chỉ cải thiện sự tương tác của người dùng mà còn giúp các doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu và mong muốn của khách hàng.

Hiểu rõ hành vi người dùng

Session còn giúp các lập trình viên, cũng như nhà tiếp thị có thêm nguồn dữ liệu để phân tích khách hàng. Từ data có thể tìm ra trang có nhiều người click, nội dung mà người dùng thường click hay tìm ra những trang có tỷ lệ thoát cao và các tính năng ít được sử dụng...  từ đó khắc phục điểm yếu và phát huy điểm mạnh để có thể thiết kế website chuẩn SEO.

Cách sử dụng session

Để sử dụng session trong ứng dụng web, lập trình viên thực hiện các bước sau:

Bước 1: Khởi tạo session

Trước khi sử dụng session, bạn cần khởi tạo nó. Trong PHP, bạn sử dụng hàm session_start().

Bước 2: Lưu trữ dữ liệu vào session

Sau khi khởi tạo session, bạn có thể lưu trữ dữ liệu vào session bằng cách sử dụng biến toàn cục $_SESSION.

Bước 3: Truy xuất dữ liệu từ session

Khi bạn cần truy xuất dữ liệu đã lưu trong session, chỉ cần sử dụng biến $_SESSION.

Bước 4: Hủy session

Khi người dùng đăng xuất hoặc không còn cần phiên làm việc đó, bạn có thể hủy session để bảo mật thông tin người dùng.

Session và Cookie có gì khác nhau?

Cookie là những đoạn dữ liệu nhỏ được lưu trữ trên thiết bị của người dùng khi họ truy cập một trang web. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc cá nhân hóa trải nghiệm người dùng, quản lý phiên làm việc và thu thập dữ liệu phân tích.

Có ba loại cookie chính: session cookie (cookie phiên), persistent cookie (cookie thường xuyên) và third-party cookie (cookie của bên thứ ba). Session cookie chỉ tồn tại trong quá trình duyệt web, trong khi persistent cookie có thể được lưu trữ lâu hơn. Third-party cookie được đặt bởi các trang web khác để theo dõi hành vi người dùng trên nhiều trang web.

> Tìm hiểu về khái niệm quan trọng không kém session là Cookie tại đây: Cookie là gì? Cách xóa và quản lý bật/tắt cookie trên trình duyệt

Cách phân biệt Session và Cookie

Mặc dù session và cookie đều được sử dụng để lưu trữ thông tin và quản lý trạng thái người dùng, chúng có những đặc điểm và chức năng khác nhau rõ rệt. Dưới đây là các yếu tố chính để phân biệt session và cookie:

Vị trí lưu trữ

Đối với session, thông tin được lưu trữ trên máy chủ. Khi một session được khởi tạo, máy chủ tạo ra một Session ID duy nhất và lưu trữ dữ liệu liên quan đến phiên đó. Người dùng chỉ nhận được Session ID qua cookie hoặc URL, do đó thông tin thực tế không bị lưu trữ trên máy khách.

Đối với cookie thì ngược lại, cookies được lưu trữ trên trình duyệt của người dùng. Thông tin trong cookie có thể được truy cập và chỉnh sửa bởi người dùng thông qua trình duyệt, điều này có thể dẫn đến rủi ro về bảo mật nếu thông tin nhạy cảm được lưu trữ.

Thời gian tồn tại

Sessions thường tồn tại trong một khoảng thời gian ngắn và thường kết thúc khi người dùng đóng trình duyệt hoặc khi session bị hủy. Điều này giúp bảo vệ thông tin người dùng, vì không có dữ liệu nào được lưu trữ lâu dài trên máy khách.

Trong khi đó, cookies có thể được thiết lập với thời gian hết hạn cụ thể. Một số cookie có thể tồn tại trong nhiều năm, tùy thuộc vào cách lập trình của nhà phát triển. Điều này khiến cookies trở thành một công cụ hữu ích để lưu trữ thông tin dài hạn, nhưng cũng gây ra lo ngại về bảo mật và quyền riêng tư.

Bảo mật

Do dữ liệu được lưu trữ trên máy chủ, sessions thường an toàn hơn cookies. Thông tin nhạy cảm, chẳng hạn như thông tin đăng nhập, có thể được bảo vệ tốt hơn trong session.

Còn cookies có thể bị đánh cắp nếu không được mã hóa hoặc nếu người dùng không sử dụng kết nối an toàn (HTTPS). Điều này khiến cho việc lưu trữ thông tin nhạy cảm trong cookie trở nên không an toàn.

Kích thước dữ liệu

Sessions không bị giới hạn về kích thước dữ liệu, vì dữ liệu được lưu trữ trên máy chủ. Điều này có nghĩa là bạn có thể lưu trữ một lượng lớn thông tin mà không cần lo lắng về giới hạn kích thước.

Tuy nhiên cookies thường bị giới hạn về kích thước (thường là khoảng 4KB). Điều này hạn chế lượng thông tin mà bạn có thể lưu trữ trong cookie và buộc bạn phải lựa chọn thông tin quan trọng hơn để lưu trữ.

Tính năng theo dõi

Mặc dù sessions cũng có thể được sử dụng để theo dõi người dùng, nhưng chúng thường không được thiết kế để làm như vậy. Chúng chủ yếu được sử dụng để duy trì trạng thái phiên làm việc.

Còn cookies lại được sử dụng cho mục đích là theo dõi, cho phép các nhà quảng cáo và công ty phân tích theo dõi hành vi người dùng trên nhiều trang web khác nhau.

Session PHP là gì?

Session PHP là cách mà ngôn ngữ lập trình PHP quản lý session. PHP cung cấp một bộ công cụ mạnh mẽ để làm việc với session, giúp lập trình viên dễ dàng tạo, quản lý và hủy bỏ session. Sử dụng session trong PHP giúp đơn giản hóa việc lưu trữ dữ liệu tạm thời cho người dùng, cho phép xây dựng các ứng dụng web có khả năng tương tác và cá nhân hóa cao.

Dưới đây là một ví dụ đơn giản về cách sử dụng session trong PHP:

// Khởi tạo session

session_start();

// Lưu trữ dữ liệu vào session

$_SESSION['user_id'] = 1;

$_SESSION['username'] = 'user123';

// Truy xuất dữ liệu từ session

echo 'User ID: ' . $_SESSION['user_id'];

echo 'Username: ' . $_SESSION['username'];

// Hủy session khi người dùng đăng xuất

session_destroy();

Session là một công cụ mạnh mẽ trong lập trình web, giúp quản lý trạng thái người dùng và bảo mật thông tin trong các ứng dụng. Hiểu rõ về session và cách sử dụng nó sẽ giúp các lập trình viên phát triển các ứng dụng web hiệu quả hơn, đồng thời cải thiện trải nghiệm người dùng.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn tổng quan và chi tiết về khái niệm session là gì, cũng như các lợi ích và cách phân biệt giữa session và cookie. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết của LPTech nhé!