Trong thời đại số hóa hiện nay, Data Storytelling là một khái niệm thu hút rất nhiều sự quan tâm. Thực tế, chúng ta đã tiếp xúc với khá nhiều ứng dụng Data Storytelling trong cuộc sống hàng ngày, nhưng không phải ai cũng nhận ra. Vậy Data Storytelling là gì? Tại sao kỹ thuật này lại quan trọng? Hãy cùng LPTech giải đáp thắc mắc này qua bài viết dưới đây nhé!

Data Storytelling là gì?

Data Storytelling là quá trình sử dụng dữ liệu để kể câu chuyện hoặc truyền tải thông điệp. Đơn giản hơn, Data Storytelling là sự kết hợp giữa dữ liệu (Data) và kể chuyện (Storytelling) để giải thích, cung cấp và truyền tải thông tin một cách trực quan và dễ hiểu. Điều này có nghĩa là chúng ta mang các con số, ký hiệu, chữ viết và nội dung liên quan vào một câu chuyện có mở đầu, cao trào và kết thúc. Khi đó, dữ liệu trở nên có ý nghĩa và tự nó có khả năng truyền đạt thông tin một cách hiệu quả đến người xem.

Data Storytelling là sự giao thoa của ba yếu tố:

1. Dữ liệu (Data)
2. Cốt truyện (Narrative)
3. Trực quan hóa dữ liệu (Data Visualization)

Data Storytelling có hay hay không đòi hỏi sự kết hợp giữa kỹ năng phân tích dữ liệu và kỹ năng sáng tạo, cùng với khả năng sử dụng các công cụ và phần mềm để tạo ra các trình bày thuyết trình và trình diễn số liệu. Nó được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ kinh doanh, tiếp thị, marketing, đến giáo dục và hoạt động xã hội. Mục đích của Data Storytelling là giúp cho người xem hiểu rõ hơn về một vấn đề hoặc hiện tượng, đưa ra quyết định chính xác hơn, và thúc đẩy sự tương tác và phản hồi từ phía khán giả.

Tầm quan trọng của Data Storytelling đối với doanh nghiệp

Trong thời đại công nghệ số, việc thu thập và khai thác dữ liệu đã trở nên dễ dàng hơn nhờ sự hỗ trợ của nhiều công nghệ tiên tiến. Tuy nhiên, thách thức đối mặt không còn nằm ở việc thu thập dữ liệu mà chuyển sang việc phân tích, hiểu và truyền tải thông tin từ lượng dữ liệu lớn. Data Storytelling là kỹ thuật giúp chúng ta vượt qua khó khăn này. Sử dụng đa dạng hình thức của Data Storytelling sẽ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, ví dụ như:

Làm cho dữ liệu trở nên hấp dẫn và giúp người nghe dễ dàng ghi nhớ

Câu chuyện luôn làm cho thông tin dễ hiểu, dễ nhớ và hấp dẫn hơn đối với người nghe, ngay cả những người không có nhiều hiểu biết về nội dung được chia sẻ. Một minh chứng rõ ràng cho điều này là chuỗi video giáo dục TED Talks, nơi sức mạnh của nghệ thuật kể chuyện đã mang lại thành công. Trong các bài thuyết trình này, các câu chuyện chiếm ít nhất 65% trong nội dung, và đó chính là lý do tại sao chuỗi video này thu hút sự quan tâm của nhiều người theo dõi.

Thu hút sự tập trung

Người dùng hiện nay thường ưa thích hình ảnh hơn các định dạng nội dung khác, vì chúng có khả năng truyền tải thông tin một cách sống động và rõ ràng. Hình ảnh giúp người đọc dễ dàng tiếp thu các khái niệm phức tạp mà không cần phải đọc qua quá nhiều văn bản.

Đó là lý do tại sao marketer cần biết cách sử dụng phần mềm thiết kế đồ họa và các công cụ tương tự, nhờ đó họ có thể tạo ra nội dung trực quan và cung cấp thông tin hữu ích cho độc giả. Điều này giúp cải thiện tỷ lệ chuyển đổi khách hàng.

Khai thác triệt để dữ liệu có được

Thông tin luôn là tài sản quý giá nhất đối với mọi doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp không áp dụng kỹ thuật Data Storytelling, có thể dẫn đến việc bỏ lỡ hoặc hiểu sai những thông tin quan trọng. Đối với các công ty lớn đã đầu tư một lượng lớn vào khoa học dữ liệu, việc mất mát những thông tin có giá trị sẽ gây ra tổn thất đáng kể.

Đồ thị và biểu đồ có thể giúp chúng ta hình dung được những gì đang diễn ra, nhưng chỉ cần thêm một câu chuyện xung quanh những thông tin đó, người nghe sẽ biết thêm nhiều thông tin hơn. Ví dụ, thông qua câu chuyện, người nghe có thể hiểu lý do vì sao xu hướng đó xuất hiện hoặc tại sao doanh nghiệp nên theo đuổi xu hướng đó.

Data Storytelling truyền tải thông điệp nhanh chóng

Thế giới thông tin đang vận hành với tốc độ chóng mặt, và khán giả ngày càng mong muốn nhận được thông tin và kiến thức một cách dễ dàng và ngắn gọn nhất. Data Storytelling cung cấp cho marketer khả năng trình bày các thông tin phức tạp một cách dễ hiểu. Nó cho phép sử dụng nhiều định dạng khác nhau như hình ảnh, video, sơ đồ,... để phù hợp với nhiều đối tượng độc giả khác nhau.

Giúp khách hàng có thể đưa ra quyết định tốt hơn

Bằng cách trực quan hóa dữ liệu và kết hợp nó vào câu chuyện, người tiêu dùng sẽ có khả năng ra quyết định chính xác hơn. Điều này là do khi chúng ta trình bày dữ liệu một cách đơn giản và dễ hiểu, các marketer giúp khán giả hiểu sâu vấn đề và truyền cảm hứng để họ bắt đầu hành động.

Phương pháp kể chuyện bằng dữ liệu (Data Storytelling)

Dưới đây là một số ý tưởng bạn có thể tham khảo để xây dựng câu chuyện thương hiệu riêng của mình thông qua Data Storytelling.

Hãy khởi đầu bằng một câu chuyện (Story)

Đây là một yếu tố quan trọng trong kỹ thuật Data Storytelling. Một câu chuyện (story) đơn giản và dễ hiểu có khả năng liên kết các khía cạnh của nội dung khi giao tiếp và truyền thông.

Các chính trị gia, doanh nhân và các nhân vật nổi tiếng khác trên thế giới đều sở hữu những câu chuyện riêng, có thể bạn không nhớ được sản phẩm của họ có những thông số gì hay bài diễn thuyết của họ có những dữ liệu gì cụ thể, nhưng điều chắc chắn là bạn sẽ mang theo những trạng thái cảm xúc, những chi tiết gợi mở, và muốn tìm hiểu sâu hơn.

Trong bất kỳ câu chuyện nào, dữ liệu (data) hiếm khi có khả năng kết nối trực tiếp với tâm trí của người nghe. Dữ liệu có thể là một yếu tố quan trọng, nhưng nếu thiếu những yếu tố khác như con người, hình ảnh, màu sắc, âm thanh, bối cảnh và cả các quan điểm riêng biệt, thì dữ liệu đó trở nên vô nghĩa.

Đừng quên trình bày những tóm tắt ngắn gọn ở đầu hoặc cuối câu chuyện. Dù câu chuyện của bạn có đề cập đến nhiều nội dung và cũng rất dài, bạn vẫn phải đảm bảo rằng người đọc hiểu được hướng đi và mục tiêu của câu chuyện qua các đoạn tóm tắt ngắn.

Biến hóa dữ liệu trở nên thú vị

Dữ liệu bản chất cũng chỉ là thông tin (information) và thông tin cần được giải thích và sắp xếp một cách có trình tự để tránh sự nhầm lẫn. Qua quá trình sắp xếp, chọn lọc và giải mã, bạn có thể giúp đối tượng mục tiêu hiểu rõ thông điệp thực sự của bạn và họ nên (hoặc có thể) làm gì sau khi nhận được thông điệp đó.

Xây dựng câu chuyện theo hướng Data Storytelling có thể làm cho dữ liệu khô khan trở nên ý nghĩa hơn và có tính cá tính hơn, thay vì chỉ được biểu hiện qua những chú thích ở cuối câu chuyện. Ngoài ra, bạn cũng có thể xem xét cách truyền tải dữ liệu thông qua câu chuyện mang tính hài hước và giải trí. Trong khi người dùng phải ghi nhớ và tiếp thu nhiều thông tin, những nội dung mới mẻ và vui vẻ có thể giúp họ ghi nhớ và tạo kết nối sâu hơn.

Lồng ghép câu chuyện và dữ liệu vào những ngữ cảnh cụ thể

Trong thế giới hiện đại với công nghệ và thông tin phát triển, khách hàng của bạn được tiếp xúc với nhiều nguồn thông tin khác nhau như email, báo chí và các nền tảng mạng xã hội. Chỉ một câu chuyện với dữ liệu cũng chưa đủ để thuyết phục hoặc tạo ấn tượng với họ.

Khi bạn kết hợp câu chuyện và dữ liệu trong ngữ cảnh cụ thể, bạn sẽ có cơ hội nhìn nhận mọi vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, bao gồm cả quan điểm của những người khác và quan điểm riêng của bạn. Sự kết hợp giữa câu chuyện, ngữ cảnh và dữ liệu có thể tạo sự liên kết và ghi nhớ mạnh mẽ hơn cho mọi người.

Thúc đẩy sự kết nối

Theo quan điểm triết học, con người là sự kết hợp của các mối quan hệ và liên kết xã hội. Nếu không có yếu tố kết nối xã hội, khái niệm về con người sẽ trở nên mờ nhạt hoặc thậm chí không tồn tại.

Khi dữ liệu được truyền tải qua câu chuyện, mọi người có thể hiểu và ghi nhớ dữ liệu một cách tốt hơn vì họ cảm nhận được sự kết nối. Nếu nhóm đối tượng mục tiêu cảm thấy được kết nối với câu chuyện của thương hiệu của bạn, họ sẽ cảm thấy kết nối với dữ liệu và có nhiều khả năng hành động hơn.

Những bài thuyết trình xuất sắc thường có một ý tưởng, một câu chuyện, một phong cách kể riêng, dữ liệu và các yếu tố trực quan khác. Mỗi thành phần trong câu chuyện là như những chất kết dính giúp gắn kết người đọc với thương hiệu được kể.

>>Xem thêm: Brand storytelling là gì? Phát huy sức mạnh của nó trên Social Media

Thấu hiểu đối tượng mục tiêu

Trong quá trình kể chuyện (Storytelling), thì việc tạo ra những câu chuyện phù hợp với từng kiểu người hoặc nhóm đối tượng mục tiêu là vô cùng quan trọng.

Ví dụ: Nếu bạn là một người sinh ra trong thời đại kỷ nguyên số hoặc là người sử dụng công nghệ hiện đại, có thể bạn sẽ thích những câu chuyện liên quan đến công nghệ. Ngược lại, nếu bạn thuộc thế hệ Gen Z, có thể bạn sẽ quan tâm đến những câu chuyện thực tế, chân thực và có thể tương tác với giá trị cá nhân của mình.

Dữ liệu là một yếu tố quan trọng, nhưng để làm cho dữ liệu trở nên đáng nhớ, việc tạo ra một câu chuyện hấp dẫn cũng không kém phần quan trọng. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là đối tượng người đọc, vì mục tiêu cuối cùng của các câu chuyện là để tác động và gắn kết với nhóm người đó.

Khác biệt là yếu tố rất quan trọng với Data Storytelling

Một trong những yếu tố cuối cùng quan trọng khi xây dựng câu chuyện thương hiệu dựa trên dữ liệu là tính độc đáo hoặc USP (Unique Selling Proposition) của thương hiệu.

Khi mỗi ngày có quá nhiều câu chuyện được kể, nếu câu chuyện của bạn không có điểm khác biệt hoặc độc đáo, khách hàng sẽ không có lý do để ghi nhớ hoặc thậm chí tìm cách kể lại nó.

Lưu ý khi kể chuyện bằng dữ liệu

Khi kể chuyện bằng dữ liệu, cần lưu ý những điều sau để đảm bảo rằng câu chuyện của bạn sẽ được truyền tải một cách hiệu quả và chính xác:

1. Mục đích câu chuyện: Trước khi bắt đầu kể chuyện, hãy xác định mục đích của câu chuyện của bạn và thông điệp mà bạn muốn truyền tải. Điều này giúp bạn tập trung vào các dữ liệu quan trọng và tránh lạc đề.
2. Chọn nguồn dữ liệu tin cậy: Chỉ sử dụng các nguồn dữ liệu được xác nhận và tin cậy để đảm bảo rằng câu chuyện của bạn dựa trên các dữ liệu chính xác.
3. Chọn đúng loại biểu đồ: Chọn loại biểu đồ phù hợp để trình bày dữ liệu của bạn một cách rõ ràng và dễ hiểu. Ví dụ: sử dụng biểu đồ cột để so sánh các giá trị, biểu đồ tròn để trình bày tỷ lệ phần trăm, và biểu đồ đường để mô tả xu hướng.
4. Tránh quá tải thông tin: Không nên chèn quá nhiều dữ liệu vào câu chuyện của bạn, điều này có thể làm cho người nghe hoặc độc giả bị quá tải thông tin và không thể hiểu được ý chính của câu chuyện.
5. Sử dụng ngôn ngữ dễ hiểu: Sử dụng ngôn ngữ đơn giản, tránh sử dụng các thuật ngữ chuyên ngành khó hiểu hoặc các từ ngữ phức tạp. Điều này giúp cho câu chuyện của bạn dễ tiếp cận và dễ hiểu hơn đối với đối tượng khán giả rộng hơn.
6. Chọn dữ liệu chính: Hãy tập trung vào dữ liệu chính mang tính đại diện của bạn và tránh sa đà vào những chi tiết không cần thiết. Câu chuyện của bạn nên tập trung vào thông điệp chính để giúp người xem hiểu rõ hơn về dữ liệu và đưa ra quyết định chính xác.

Data Storytelling là một phương pháp vô cùng hiệu quả để truyền đạt những insight có giá trị theo cách hấp dẫn người nghe. Nó cũng đóng vai trò quan trọng trong việc giúp các nhà quản lý doanh nghiệp đưa ra quyết định nhanh chóng và hiệu quả. Nếu bạn quan tâm đến lĩnh vực khoa học dữ liệu, thì không nên bỏ qua kỹ năng quan trọng này.