Bit và Byte là 2 thuật ngữ thường được sử dụng trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Tuy nhiên hiện nay, nhiều người vẫn chưa thực sự hiểu rõ khái niệm cũng như cách dùng của nó. Vậy thì hãy để bài viết dưới đây của LPTech cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về Bit là gì? Byte là gì? 1 Bit bằng bao nhiêu Byte?

Bit là gì?

Bit (b) là viết tắt của từ Binary digit, được biết đến là đơn vị nhỏ nhất dùng để biểu thị thông tin máy tính. Đây cũng là đơn vị nhỏ nhất dùng để đo thông tin trong hệ thống và tính dung lượng lưu trữ của các bộ nhớ như: ổ cứng, ROM, RAM, USB, thẻ nhớ,...

Bit thường được thể hiện dưới dạng các dãy số nhị phân là 0 hoặc 1, mỗi bit chỉ ứng với một số đồng thời cũng chỉ thể hiện được 1 trong 2 trạng thái thông tin bật hoặc tắt, có hoặc không, đúng hoặc sai,...

Dãy Bit (hay chuỗi Bit) là một chuỗi gồm nhiều bit liên tiếp được dùng để biểu diễn thông tin của một đối tượng nào đó trong máy tính. Trong ngôn ngữ lập trình, dãy bit được dùng để mô tả các loại dữ liệu số, ký tự, hình ảnh, âm thanh,...

Ví dụ: ký tự chữ cái như “a” có thể được biểu diễn dưới dạng một chuỗi 8 Bit, tương đương với 1 Byte, có giá trị là 0110000.

04 Loại dãy Bit phổ biến

Sau đây là 4 loại dãy Bit được sử dụng phổ biến hiện nay:

Dãy Bit ký tự

Dãy Bit ký tự là tập hợp các bit được dùng để biểu thị cho một ký tự cụ thể trong máy tính. Trong hệ thống ASCII, mỗi ký tự sẽ được biểu diễn dưới dạng một chuỗi 8 Bit, tương đương với 1 Byte. Giả sử, ký tự A có giá trị là 65, được biểu diễn bằng dãy Bit 01000001.

Dãy Bit số nguyên

Dãy Bit số nguyên là tập hợp các bit được dùng để đại diện cho một số nguyên nào đó trong máy tính. Số nguyên được biểu diễn dưới dạng hệ nhị phân (hệ số 2), có nghĩa là chỉ được thể hiện bằng các chữ số 0 và 1. Giả sử, dãy số nguyên 10, được biểu diễn bằng dãy Bit 1010.

Dãy Bit hình ảnh

Dãy Bit hình ảnh là tập hợp các Bit được dùng để thể hiện một hình ảnh cụ thể trong máy tính. Thông thường, mỗi điểm ảnh trên màn hình sẽ được biểu diễn dưới dạng 1 dãy Bit. Giả sử, hình ảnh đen trắng kích thước 5 x 5 pixel, có tổng cộng 25 pixel, dãy Bit sẽ được biểu diễn dưới dạng 25 dãy Bit.

Dãy Bit âm thanh

Dãy Bit âm thanh là tập hợp các bit được dùng để biểu diễn một tệp âm thanh cụ thể trong máy tính. Mỗi mẫu âm thanh thường sẽ được biểu diễn dưới dạng một chuỗi Bit. Chẳng hạn, một tệp âm thanh định dạng MP3 có thể được biểu diễn dưới dạng hàng triệu chuỗi Bit.

Byte là gì?

Byte (ký hiệu là B) là đơn vị được dùng trong lưu trữ dữ liệu của bộ nhớ máy tính. Các dãy bit cố định và liên tiếp nhau sẽ được gọi chung là Byte. Một Byte bằng 8 Bit và có thể biểu diễn được 256 giá trị khác nhau. 1 Byte có thể lưu trữ số nguyên không dấu từ 0 đến 255 hoặc số có dấu trừ từ -128 đến 127.

Nên dùng Bit và Byte khi nào?

Sau khi biết được Bit là đơn vị gì? Byte là đơn vị gì? Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu khi nào nên sử dụng Bit và Byte.

Trên thực tế, Bit được dùng để biểu thị tốc độ truyền tải dữ liệu của thiết bị lưu trữ mạng Internet, còn Byte được dùng để đo dung lượng của các thiết bị lưu trữ. Ngoài ra, khái niệm Bit được dùng còn có tác dụng khác trong tin học, đó là hiển thị khả năng tính toán của CPU.

Bit được viết tắt là b, Byte được viết tắt là B và 8 Bit sẽ tạo thành 1 Byte. Vì vậy, bạn phải chia giá trị Bit cho 8 khi chuyển đổi giá trị bất kỳ từ Bit sang Byte.

Ví dụsau đây sẽ giúp bạn dễ hiểu hơn: 1GB (Gigabit) = 0.125 (Gigabyte) = 125 MB

Hay một ví dụ dễ hiểu khác là mạng mobile 4G LTE Cat 6 được sử dụng tại Hàn Quốc có tốc độ 300Mbps (tốc độ truyền tải dữ liệu là 300 Megabit trên giây). Theo lý thuyết, mạng truyền tải sẽ đạt đến thôn lượng tối đa là 37.5 MBps/giây.

Một số tiền tố khác cũng được ghép vào trước Bit và Byte theo thứ tự tăng dần để thể hiện các đơn vị lớn hơn của chúng như: kilo, mega (M), peta (P), exa (E), giga (G), tera (T), zetta (Z), Yotta (Y),...Riêng Kilo sẽ được viết tắt là k nếu ở trong hệ thập phân và K nếu ở trong hệ nhị phân.

Người dùng khi chuyển đổi dữ liệu cần chú ý phân biệt giữa hệ thập phân (Decimal) và hệ nhị phân (Binary). Để tránh sự nhầm lẫn giữa 2 thuật ngữ này khi đo lường dữ liệu bộ nhớ của máy tính theo hệ nhị phân, các tổ chức ISO, IEC, JEDEC đề nghị thay thế Kilo bằng các thuật ngữ như Kibibyte (KiB), Mebibyte (MiB), Gibibyte (GiB) và Tebibyte (TiB).

Nếu dùng các thuật ngữ thay thế thì 1KB = 1000 Byte sẽ còn là 1024 Byte. Tương tự, 1 MB = 1000 KB = 1.000.000 Byte, 1MiB = 1024 KiB = 1.048.567 Byte. Tuy nhiên, khi sử dụng bạn nên lưu ý là các hệ thống cũ vẫn sẽ sử dụng KB, MB, GB, TB chỉ có các hệ thống mới nhất mới hỗ trợ cho các đơn vị KiB, MiB, GiB, TiB.

Chuyển đổi từ Bit sang Byte và từ Byte sang Bit

Như đã nói, Bit theo quy tắc tiêu chuẩn quốc tế sẽ được viết tắt và b còn Byte sẽ được viết tắt là B. Để chuyển đổi từ Bit sang Byte, bạn sẽ lấy số đó chia cho 8, còn để chuyển đổi từ Byte sang Bit, bạn sẽ lấy số đó nhân cho 8.

Ví dụ:

• 1 Bit bằng bao nhiêu Byte? 1b = 0.125B.
• Một Byte bằng bao nhiêu Bit? 1B = 8b.

Ngoài ra, để biểu diễn các đơn vị lớn hơn của Bit và Byte còn có các thông số khác như Mega, Giga, Tera, Peta,...

Ví dụ: 1B = 8b. Với 1 file dung lượng 10 MB để truyền tải dữ liệu từ máy A sang máy B sẽ mất khoảng 1 giây. Đồng thời tốc độ đường truyền từ máy A sang máy B là 80Mbps (10Mb x 8B = 80Mbps).

 Tỷ lệ chuyển đổi giữa Bit và một số đơn vị đo lường thông tin khác

Chúng ta sẽ sử dụng các đơn vị đo lường như Bit, Byte, Kilobyte (KB), Megabyte (MB), Gigabyte (GB), Terabyte (TB), Petabyte (PB) để đo lường thông tin. Quá trình chuyển đổi các đơn vị trên sẽ dựa vào cơ số 2, nói một cách dễ hiểu mỗi khi thêm một đơn vị, lượng thông tin sẽ nhân cho 2.

Ví dụ: 1KB = 1024 Byte, 1 MB = 1024 KB, 1GB = 1024 MB,...

Vai trò của Bit trong lập trình

Trong lập trình, Bit có những vai trò sau đây:

Tối ưu hóa mã nguồn

Bit không chỉ được sử dụng để tối ưu hóa mã nguồn, giúp tiết kiệm bộ nhớ mà còn giúp các chương trình nâng cao hiệu suất thực thi.

Ví dụ: Để lưu trữ trạng thái của một đối tượng bằng dãy Bit, như các ô vuông trong cờ vua sẽ giúp bộ nhớ tiết kiệm đáng kể thay vì lưu trữ một ô vuông thông qua một biến boolean.

Biểu diễn dữ liệu

Các dạng dãy Bit nêu ở trên có vai trò vô cùng quan trọng trong việc đại diện và lưu trữ các loại dữ liệu trên máy tính. Thông qua phương pháp biểu diễn này dữ liệu sẽ được lưu trữ và được truyền tải một cách hiệu quả và chính xác hơn.

Xử lý dữ liệu

Bit giúp máy tính xử lý dữ liệu một cách nhanh chóng. Trong ngôn ngữ lập trình, bạn có thể thực hiện các công việc xử lý dữ liệu như tìm kiếm, sắp xếp, đếm và một số tác vụ khác bằng cách sử dụng các phép toán bit như AND, OR, XOR,...

Tốc độ truyền tải thông tin và một số thông tin liên quan

Thực tế hiện nay, người ta thường sử dụng 2 loại đơn vị là: Mbps (Megabit trên giây) và MBps (Megabyte trên giây) để đo tốc độ truyền tải thông tin. Một điều mà bạn cần lưu ý ở các đơn vị giá trị này là cách viết chữ hoa, chữ thường. Mb và MB là 2 ký hiệu hoàn toàn khác nhau, Mb chính là Megabit và MB chính là Megabyte.

Nhìn về cơ bản bạn sẽ thấy chúng không có gì khác biệt nhưng khi áp dụng vào tính toán tốc độ internet, dung lượng ổ cứng, dung lượng tập tin, dung lượng thư mục,...thì chúng lại khác nhau rất nhiều. Mb được dùng để nói về lưu trữ số trong khi đó Mbps lại được dùng để nói về tốc độ truyền tải dữ liệu số.

Bit được dùng để đo tốc độ đường truyền qua mạng và ký hiệu đơn vị của bit là: Kbps (Kilobit trên giây), Mbps (Megabit trên giây), Gbps (Gigabit trên giây). Byte được dùng để đo dung lượng của file dữ liệu và thường sử dụng các đơn vị sau: KB ( Kilobyte), MB (Megabyte), GB (Gigabyte),...

Ngoài Mbps thì một đơn vị đo lường cũng quan trọng không kém là Kbps (Kilobit trên giây), đây là đơn vị đo tốc độ truyền dẫn dữ liệu và chủ yếu được sử dụng để đo băng thông của dịch vụ internet mà mọi người đang dùng hiện nay.

1 Mbps = 1000 Kbps = 1.000.000 bps

Bài viết trên của LPTech đã giúp bạn tìm hiểu Bit là gì? Byte là gì? 1 Bit bằng bao nhiêu Byte? Hy vọng những thông tin ở bài viết trên sẽ giúp ích cho bạn trong việc tìm hiểu về ngôn ngữ máy tính. Nếu bạn còn bất kỳ thắc mắc nào khác vui lòng bình luận bên dưới, LPTech sẽ nhanh chóng giúp bạn giải đáp.